Chương 22 - Bạn Không Phải Là Cá(*)

Dư Chu Chu, mẹ bạn tặng quà cho cô giáo.

Những lời này như một cây kim, từng chút từng chút đâm thủng những bong bóng màu hồng vất vả lắm mới tụ lại được.

Thực ra, bé cũng từng nghe các học sinh khác bàn luận về chuyện gia cảnh, về chuyện tặng quà.

Bọn họ thần thần bí bí tỏ vẻ xem thường và coi nhẹ nhưng khi về đến nhà lại năn nỉ ba mẹ mình cố gắng hơn một chút, phải giống phụ huynh nhà khác, thường xuyên tới gặp cô giáo để “khơi thông quan hệ”, “lo lót cho tốt” —— vì vậy các phụ huynh thường tới trường trao đổi vấn đề dạy dỗ con cái và biểu hiện trước mặt giáo viên càng ngày càng nhiều. Dư Chu Chu chỉ có chút ấn tượng mơ hồ về hiện tượng này, bé biết loại quan hệ kia vẫn tồn tại ẩn bên trong nhưng chưa bao giờ nghĩ tới chuyện năn nỉ mẹ làm gì đó.

Thậm chí ít lâu trước đây, khi Dư Chu Chu còn đang là một chú cá nhỏ, một mình vẫy đuôi dưới đáy nước, bé cũng từng tự gây dựng phương pháp thắng lợi tinh thần A Q. Mỗi lần thấy cô giáo không thèm đếm xỉa đến những nỗ lực của bé trong lúc luyện mắt(1) hoặc lúc tổng vệ sinh, bé sẽ tự nói với mình, cô giáo tuyên dương những bạn học thoạt nhìn không có biểu hiện gì xuất sắc này là vì bọn họ tặng quà cho cô.

Có lẽ là vì, nghĩ như vậy bé sẽ không cảm thấy khổ sở đến thế nữa.

Tuy Dư Chu Chu chưa bao giờ tỏ vẻ khinh bỉ giống Từ Diễm Diễm, chạy đến trước mặt người khác nói, cô giáo khen bạn chỉ vì ba mẹ bạn đi cửa sau —— nhưng bé im lặng, bé thanh cao, lẻ loi đứng ngoài đám người, không có nghĩa là bé chưa bao giờ oán thầm trong lòng.

Chỉ là giờ khắc này, tất cả đều đã thay đổi.

Trong lúc đầu óc trống rỗng, Dư Chu Chu bỗng thấy hơi căm hận Từ Diễm Diễm.

Cho dù đối phương nói thật hay giả. Cho dù những gì Từ Diễm Diễm nói đều là sự thực, bé vẫn cứ oán hận.

Là bởi vì, ngay lúc Dư Chu Chu vất vả lắm mới có thể đoạt được một hộp kem Meadow Gold ngọt ngào, Từ Diễm Diễm lại dội mạnh một bát nước tương vào, để lại Dư Chu Chu ngẩn người nhìn hộp kem, không thể cựa quậy, giữ hay bỏ đều không được.

Vị ngọt đã đi mất rồi.

Hôm chủ nhật, lúc Dư Chu Chu vui chơi hết cỡ với hai công tước thỏ, còn từng tha hồ tưởng tượng xem cô giáo sẽ tuyên dương bé thế nào, các bạn học sinh khác sẽ chúc mừng bé ra sao, thậm chí còn liên tưởng thẳng tới cảnh mình đi trong trường học, bé sẽ không còn là người khách khiếp sợ rụt rè nữa, bây giờ bé là chủ nhân. Bé có thể giống như đám Tiểu Yến Tử, tràn ngập cảm giác chủ nhân lúc ở lớp học, thường xuyên ra vào phòng làm việc của cô giáo. Nói không chừng, cô giáo còn có thể cho bé làm cán bộ lớp…

Dư Chu Chu nằm nhoài ra giường, trong đầu tràn ngập đủ loại mộng đẹp, tuy hơi tầm thường nhưng lại rất ấm áp.

Bây giờ thì chỉ còn lại một mùi vị kỳ lạ gay mũi mà thôi.

Trong tiết ngữ văn đầu tiên, cô Vu dùng tròn năm phút để tuyên dương Dư Chu Chu. Ánh mắt hâm mộ, nể nang của mọi người tựa sóng biển, gần như nhấn chìm bé. Thời khắc mà bé vẫn tha thiết ước ao cuối cùng cũng tới rồi, thế nhưng lại chợt cảm thấy chẳng có ý nghĩa.

Dư Chu Chu được làm ủy viên học tập, bởi Tiểu Yến Tử đã được thăng chức thành chi đội trưởng, Từ Diễm Diễm lên làm lớp trưởng, ủy viên học tập lúc trước thì được làm lớp phó. Vị trí trống còn lại vừa khéo do Dư Chu Chu bù vào.

Một ủy viên học tập chưa bao giờ được 100 điểm khi kiểm tra bính âm, có điều, ai quan tâm chứ?

Bé nhận phù hiệu hai vạch(2) mới tinh từ tay cô Vu, cảm thấy tội lỗi ngập trời, cơn xấu hổ lan tràn trong tâm trí, đối mặt với ánh nhìn hâm mộ của mọi người cùng ánh mắt yêu quý, tán thưởng của cô Vu, bé chỉ thấy mặt mình nóng như lửa đốt.

Từ Diễm Diễm cũng không rêu rao việc này ra ngoài. Xét cho cùng, cậu ta cũng biết cô giáo mà nghe được nhất định sẽ tức giận. Logic của trẻ con luôn có rất nhiều tiêu chuẩn, thực chất hẳn phải trách người nhận hối lộ, nhưng trong tư tưởng còn trắng thuần, không tỳ vết của chúng, cô Vu không có lỗi —— còn vì sao lại không có lỗi? —— Nói chung là không có lỗi.

Cô giáo sao có thể có lỗi được.

Công bằng cần cả trăm người nỗ lực, nhưng để phá hỏng nó, chỉ cần một người là đủ rồi. Dư Chu Chu không phải là người đầu tiên, cũng không phải người cuối cùng.

Rất nhiều người làm chuyện mà họ đã từng công khai khinh thường, coi rẻ, sau đó cũng rất thoải mái với lợi ích đạt được.

Nhưng bọn họ không phải Dư Chu Chu.

Bọn họ sẽ không chột dạ cúi đầu khi Lý Hiểu Trí cười chân thành, nói “Dư Chu Chu, bạn thật lợi hại”.

Trên đường tan học về nhà, Lâm Dương liên tục hỏi hôm nay Dư Chu Chu đã làm gì. Lâm Dương thích bộ dạng tươi cười thật tự tin của cô bé trên sân khấu, một Dư Chu Chu như vậy, thật sự… rất đẹp.

Cô bé đoạt giải, cậu còn vui mừng hơn cả cô. Vào tiết chào cờ, khi mọi người đều đổ dồn ánh mắt về cô nhóc kia, Lâm Dương cảm thấy thật kiêu hãnh, bởi vì ngày trước, khi không có ai để ý tới cô, chỉ có cậu và cô ở cạnh nhau.

Cảm giác này thực sự rất tuyệt vời.

Thế nên cậu không ngừng hỏi xem hôm nay Dư Chu Chu có vui không. Tuy cậu biết cô sẽ không hớn hở khoe khoang trước mặt mình như Lăng Tường Xuyến hay Dư Đình Đình, nhưng từ sau khi chuyện tốt đó xảy ra, ánh mắt của Dư Chu Chu vẫn rất có thần thái, là thần thái tự tin giống lúc đứng trên sân khấu.

Cậu muốn nhìn thấy hào quang rực rỡ ấy.

Thế nhưng cậu không ngờ rằng, một xíu ánh sáng cũng không có.

Lâm Dương đành phải dừng lại mấy câu độc thoại, nhìn về phía cô bé: “Chu Chu, cậu sao vậy?”

Lúc bước đi, Dư Chu Chu vẫn nhìn chằm chằm xuống chân, hai tay nắm lấy quai cặp, lọn tóc rối trên trán đung đưa theo nhịp bước, hất qua gương mặt thanh tú.

“Cậu nói gì đi chứ!”

“Lâm Dương…” Dư Chu Chu ngẩng đầu lên, môi giật giật, sau đó lại cúi đầu.

“Có phải có ai bắt nạt cậu không? Chắc chắn là có người ghen tỵ, đúng không?!” Giọng Lâm Dương cao vút lên, Dư Chu Chu hoảng sợ kéo tay áo cậu, ra hiệu bảo cậu không được nói lung tung.

“Không có đâu, mọi người đều cảm thấy vui vẻ thay tớ.”

“Vậy cậu sao vậy?”

Cho tới tận bây giờ, hình như Dư Chu Chu vẫn chưa từng kể những hoang mang, khổ sở trong lòng mình cho Lâm Dương. Không hiểu sao, bé luôn nghĩ, chắc chắn Lâm Dương nghe sẽ không hiểu, nói không chừng cậu ta không biết mà còn giả bộ biết để an ủi bé —— như vậy thì thật đáng sợ.

“Không sao cả.”

Lâm Dương suýt nữa thì học theo đại hiệp trong TV, ngửa mặt lên trời hú một tiếng dài —— tuy rằng cậu nghĩ nguyên nhân mình hét lên không giống đại hiệp kia.

Phụ nữ ơi là phụ nữ!

Lâm Dương mới 7 tuổi, lần đầu tiên có một suy nghĩ giận dữ cùng cực như vậy.

“Cậu mà không kể, tớ cứ hỏi, tớ muốn cậu phiền chết!” Lâm Dương trợn mắt lên với Dư Chu Chu.

Dư Chu Chu sửng sốt, thế nhưng Lâm Dương có vẻ đã quyết tâm, cứ bướng bỉnh nhìn bé, cho dù bé có quăng cho cậu ta ánh mắt khinh thường cỡ nào, cậu vẫn cứ không ngừng hỏi: “Vì sao cậu không vui?”

Cuối cùng Dư Chu Chu đành chịu bại trận, bé nhăn mặt nói: “Lâm Dương, tớ xin cậu đấy, tớ kể, tớ kể hết.”

Nếu Lâm Dương sinh sớm năm mươi năm, cuộc chiến kháng Nhật chắc cũng không đến nỗi vất vả như vậy.

“Có người nói với tớ, tớ nhận được cơ hội thi đấu là vì đi cửa sau.”

Suy nghĩ của Dư Chu Chu là, nếu không tặng quà thì bé sẽ không nhận được cơ hội đọc bài khóa và một loạt lời khen ngợi, khích lệ, cô giáo cũng chẳng nhớ tới bé mà đề cử bé đi thi đấu, bé cũng sẽ không có huy hoàng hiện nay —— quá trình suy luận phức tạp ấy đều bị bé giản lược đi, trực tiếp đưa ra một kết quả đơn giản. Dư Chu Chu ngượng ngùng cúi đầu, không ý thức được một câu như thế có ý nghĩa thế nào với Lâm Dương, càng không nhìn thấy gương mặt biến sắc trong nháy mắt của Lâm Dương.

“… Nói bậy!” Lâm Dương không do dự la lên, sau đó mang vẻ mặt vừa áy náy vừa chột dạ nhìn lén Dư Chu Chu —— thì ra vì mình nhường lại nên Chu Chu mới bị người ta nói xấu, quả nhiên là lỗi của cậu.

Dư Chu Chu thở dài một hơi: “Tớ cũng không biết, nhỡ đâu là thật thì sao.”

“Chu Chu,” Lâm Dương vội vã nói, “Cậu đoạt được giải nhất là vì cậu kể chuyện hay, cho dù đem cơ hội này cho tớ, chắc chắn tớ cũng không lấy được giải thưởng ấy, thế nên bọn họ chỉ đang đố kỵ thôi, cậu tuyệt đối đừng…”

Quả nhiên cậu ta nghe không hiểu. Dư Chu Chu lắc đầu, “Ý tớ là, nếu chuyện là thật thì phải làm sao bây giờ?”

Lâm Dương ngẩn người.

Cậu không hiểu vì sao Dư Chu Chu lại để ý tới chuyện này như vậy. Lâm Dương đã quen với rất nhiều cơ hội và chỗ tốt từ trên trời rơi xuống, chưa bao giờ hỏi vì sao. Thân phận của ba mẹ cậu khiến cậu quen với chuyện tạo quan hệ và tặng quà, vé đi xem ca nhạc, mô hình Robot biến hình loại mới nhất… Thậm chí đến lý do vì sao cô Trương đặc biệt quan tâm tới ba người gồm cậu, Lăng Tường Xuyến và Tưởng Xuyên, Lâm Dương cũng có thể đoán ra ảnh hưởng của ba mẹ trong đó. Việc này thì có gì sai?

Vậy nhưng, giờ đây Chu Chu lại nói, như vậy là sai.

Lần đầu tiên Lâm Dương nghiêm túc tự hỏi mình một vấn đề mà nghĩ mãi không ra.

Hồi lâu sau, cậu mới cố lấy dũng khí, chậm rãi nói: “Chu Chu, kể cả như thế, đó cũng không phải lỗi của cậu.”

“Hả?”

“Nếu cậu phí phạm cơ hội này, không dốc, dốc…” Cậu thử dùng một thành ngữ không mấy quen thuộc, “không dốc hết sức mình để ứng phó thì đó mới là lỗi của cậu. Cơ hội này tới như thế nào không quan trọng. Ý tớ là, nếu cậu chưa hiểu rõ tình hình thì đừng tự trách bản thân nữa.”

Ánh mắt của Lâm Dương nhìn bé rất kiên quyết.

Sắc mặt Dư Chu Chu không còn quá đau buồn, tuy vẫn còn chút lấn cấn nhưng rõ ràng lời cậu nói đã có tác dụng nhất định.

Nếu mẹ bé không tặng quà thì cơ hội này vốn nên thuộc về ai? Tuy Dư Chu Chu không muốn nghĩ quá rõ ràng nhưng trong tiềm thức vẫn cảm thấy, bé vô ý cướp mất một thứ của người khác, vậy mà người kia lại không hề hay biết.

Lâm Dương đã ung dung trở lại, cậu mỉm cười: “À, điều này thì cậu không cần lo lắng, tớ không để ý đâu.”

“Cái gì mà cậu không để ý?”

Lâm Dương lúng túng, nói lắp bắp: “Ý tớ là, cho dù đem cơ hội này cho người khác, chắc chắn cậu ta không thể làm tốt như cậu.”

“Sao cậu biết? Cậu cũng đâu phải người đó.”

“Cậu không phải tớ, sao biết tớ không phải là người kia?”

Tình cờ, bọn họ lập lại đoạn đối thoại giữa Trang Tử và Huệ Tử từ mấy nghìn năm trước. Dư Chu Chu không ngờ Lâm Dương đột nhiên lại nhanh mồm nhanh miệng như vậy, bé nghẹn lời, ngẫm nghĩ hồi lâu cũng không biết phải phản bác thế nào.

Sau cùng chỉ có thể chậm rãi nói: “Ngày trước, khi tớ là học sinh yếu kém trong lớp, bọn họ cũng không biết có một ngày tớ lại đoạt giải. Vậy nên, Lâm Dương à, cậu sẽ không biết trong những học sinh kém ấy, liệu có một Dư Chu Chu thứ hai hay không đâu.”

Lâm Dương cau mày ngắt lời bé: “Người khác đoạt mất cơ hội của cậu, cậu cướp lại là được rồi. Về phần Dư Chu Chu thứ hai, loại chuyện không chắc chắn này, cậu cứ đắn đo mãi làm gì?”

Dư Chu Chu buồn bực nhìn Lâm Dương —— hôm nay, người kia anh dũng khác thường, mấy lần khiến bé nghẹn lời không biết làm sao.

Lâm Dương lại không hề có ý định ngậm miệng: “Hơn nữa, Dư Chu Chu ấy à, một người là đủ rồi.”

Lâm Dương hóa giải thành công nguy cơ xong, cảm thấy cực kỳ vui vẻ: “Thế giờ cậu đã thấy vui hơn chút nào chưa?”

Dư Chu Chu nhìn gương mặt tươi cười như chú cún đang đòi quà của Lâm Dương, đành cười khổ, gật đầu, “Vui hơn rồi.”

Lâm Dương cười lớn, cậu vừa mới tiến lại gần Dư Chu Chu một chút, Dư Chu Chu đã tránh sang bên cạnh.

“Cậu tránh cái gì?”

“Tớ, tớ cứ tưởng…” Giọng Dư Chu Chu có chút lắp bắp, “Tớ cứ tưởng cậu lại định ‘mi’ tớ.”

Chỉ nháy mắt Lâm Dương lúng túng đỏ cả mặt.

“Ai muốn ‘mi’ cậu chứ?!!!”

Cả con đường đều vọng lại tiếng hét của Lâm Dương.

Cuối cùng Dư Chu Chu cũng bật cười, lần đầu tiên trong ngày hôm nay, bé bỏ xuống hết gánh nặng, thoải mái mỉm cười.

Lâm Dương nhìn nét mặt tươi sáng của Dư Chu Chu, cảm giác thành công dâng trào khiến người cậu lâng lâng như sắp bay.

“Chu Chu, chúng ta sẽ mãi là bạn chứ?”

“Đương nhiên,” Dư Chu Chu đắn đo một lúc, sau cùng cũng nghiêm túc đưa ra lời hứa hẹn như với Bôn Bôn, “Chúng ta vĩnh viễn không rời xa nhau.”

Nụ cười của Lâm Dương tựa như ánh nắng lúc hoàng hôn.

Nhưng mà ai trong hai bọn họ cũng không ngờ tới, lần tiếp theo sóng vai về nhà của hai con người “vĩnh viễn không rời xa nhau” đã là chuyện của năm năm sau.

“Vĩnh viễn” giống như một câu thần chú, “vĩnh viễn ở bên nhau” “vĩnh viễn yêu em” “vĩnh viễn là bạn tốt” “vĩnh viễn tin tưởng cậu”…

Câu thần chú như vậy, chuyên dùng để triệu hoán “chìa lìa”, “thay lòng đổi dạ”, “phản bội” và “hoài nghi”.

Vậy nên, vĩnh viễn không được nói ‘vĩnh viễn’.

~*~

(1) Luyện mắt: một hoạt động mang tính quần chúng, đề cao ý thức bảo vệ mắt của mọi người, điều tiết tuần hoàn máu lên não, điều hòa cơ thể, cải thiện nhức mỏi mắt.

(2) Phù hiệu hai vạch: ký hiệu của ủy viên đội thiếu niên tiền phong. Dựa vào điều lệ đội thiếu niên tiền phong, chỉ có những đội viên được cả lớp bỏ phiếu mới được đeo phù “một vạch”, “hai vạch” hoặc là “ba vạch” lên tay trái, phân biệt với các đội viên bình thường khác.

~*~

* Cả câu là “Bạn không phải là cá, sao biết cá có vui” (Tử phi ngư, an tri ngư chi lạc): xuất phát từ điển tích:

Trang Tử cùng Huệ Tử đứng chơi trên cầu Hào. Trang Tử nói: “Cá xanh bơi lội thung dung thay! Cá đáng vui đấy!”.

Huệ Tử nói: “Ngài không phải là cá sao biết cá vui”.

Trang Tử nói: “Ngài không phải là tôi, sao biết tôi không biết!”.

Huệ Tử nói: “Tôi không phải là ngài, nên không thể biết được ngài, còn ngài không phải cá, ngài cũng không sao biết được cái vui của cá”.

Trang Tử nói: “Xin xét lại câu đầu. Ngài hỏi tôi làm sao biết được cá vui? Đã biết là tôi biết, ông mới hỏi “làm sao mà biết”… Thì đây, là thế này: Tôi đứng trên hào thành mà biết được.”