Chương 1 - Chương 15

Tiêu phu nhân quyết định mở lòng, đã nói là làm. Bà nghĩ, vì cô con gái này được nuôi dạy bởi hạng lòng bất chính như Cát thị nên nhất định phải dạy dỗ lại từ đầu, mà trước hết phải uốn nắn lại tâm tính.

Ngày thứ hai bà đưa cho Thiếu Thương hơn 10 thẻ tre, theo thứ tự là 4 quyển Cấp tựu chương, 4 quyển Phàm tương thiên, ngoài ra còn có quyển Thương hiệt thiên. Không rõ là vì gần cuối năm không rảnh hay vì thời đại này vốn không có phong tục mời gia sư, nên tóm lại Tiêu phu nhân không tìm phu tử cho riêng Thiếu Thương, bình thường là Thanh Thung phu nhân và Trình Thiếu Cung có rảnh thì đến dạy mấy chữ, cứ vậy ngày ngày không ngừng nghỉ.

Có đôi khi Tiêu phu nhân cũng sẽ hạ giá đến chỉ bảo Thiếu Thương cách cầm bút, cũng nói nếu học xong những thứ này thì sẽ bắt đầu học thuộc điển tịch cơ bản, Nho gia Đạo gia Tung Hoành gia, Kinh thi Sở từ Tư Mã phú, ngắt hoa ủ hương ném thẻ đá cầu, mỗi môn có đủ, phải như vậy mới là thục nữ danh gia vọng tộc chính hiệu.

Thiếu Thương thầm coi thường, nàng đã quyết định tương lai sẽ tự dựa vào chính mình, điều nàng thật sự muốn học không phải những thứ đó, biết chữ còn được, nhưng mấy cuốn điển tịch kia… Huống hồ, biết đọc biết viết không làm trì hoãn việc học thực hành. Nhẫn nhịn hai hôm, cuối cùng nàng chịu không nổi mà nói: “Sách vở thì từ từ đọc, bây giờ con gái chỉ muốn biết thêm về kinh tế và chuyện đời.”

Ai ngờ Tiêu phu nhân chỉ một câu nhẹ nhàng xua nàng: “Biết đọc biết viết căn bản của mọi thứ, đọc viết được rồi thì lo gì không biết đối nhân xử thế.”

Lúc này Thiếu Thương mới hiểu được nỗi khổ của Dương Tiểu Quá năm ấy: Ngươi gấp gáp muốn học võ lập nghiệp an thân, nàng lại thong thả bắt ngươi đọc văn chương đạo đức, nếu thật sự có ngày bên ngoài đánh tới thì biết tin ai đây! Không phải Thiếu Thương chưa từng tố với ngọn núi dựa Trình Thủy, nhưng Tiêu phu nhân nói có sách mách có chứng, cha Trình không cãi được. Thế là nàng đành phải tiếp tục đọc sách học viết, chân không bước ra khỏi nhà, hu hu.

Vài hôm sau, bên ngoài đổ tuyết. Đất Bắc cao rộng lạnh lẽo, tuyết rơi xuống không tan, chẳng mấy chốc trên đất đã đóng thành lớp thảm tuyết nhung dày cộm, bao phủ cả một vùng đất trời như phường xay bột.

Những hôm ấy, anh em cha con nhà họ Trình không ra ngoài thăm bạn xã giao, cả nhà quây quần bên đống lửa chuyện trò uống rượu như thuở hàn vi, say sưa nói chuyện. Ba anh em Trình gia còn dùng đũa mộc gõ vào cốc rượu hát làn điệu dân gian miền quê, giọng hát khi thô kệch khi trong trẻo, âm vang uốn lượn, hát đến khúc cao trào thì Tiêu phu nhân và Tang thị cũng hát phụ họa, mọi người say sưa ca hát, ngay tới người hầu quét dọn bên ngoài cũng nhìn nhau cười, trong số tiểu bối chỉ có Trình Ương là hát cùng vài câu, những người khác chỉ biết vỗ tay vỗ bàn.

Trình mẫu là người mù nhạc, nửa câu giai điệu cũng không hát nổi, nay thấy con cháu đông đúc đầy sảnh, vui vẻ hòa thuận thì mừng rỡ vô cùng, không còn xoi mói hai nàng dâu nhìn không vừa mắt nữa. Nào ngờ đúng lúc này, thị tỳ lại chạy tới báo: Cát thái công đến.

Đôi đua gỗ Trình Thừa đang giơ cao rơi xuống bàn cái *cạch*, lộ vẻ kinh hãi.

Mọi người trố mắt nhìn nhau, không biết phải làm thế nào.

Tuy Trình Thủy đã sai người đến Cát gia nói hết sự tình, nhưng cứ tưởng chí ít cũng phải đến sau Nguyên đán thì họ mới tới, đâu ngờ hôm nay chỉ cách Nguyên đán còn bốn ngày mà Cát thái công đã đích thân tới. Trình Thừa lúng túng, đứng bật dậy làm đổ bình rượu, chỉ có mỗi Trình Ương khi nghe bẩm Cát thái công dẫn con trưởng dâu trưởng tới thì mắt sáng rực, không nén nổi hưng phấn.

Cát thái công râu tóc hoa râm, thân hình phúc hậu, trang phục giản dị, có lẽ vì đi đường vội vã nên nét mặt nhuộm sương gió, hai bên trái phải được con trưởng và dâu trưởng dìu bước, ba người nhà này đều có vẻ mặt hiền từ, nói chuyện nhã nhặn, thuộc dạng khiến người ta nhìn qua là cảm thấy người tốt đây rồi, Thiếu Thương thật sự không liên hệ nổi với Cát thị lệ khí nặng nề khắp người. Nghe Liên Phòng nói, Cát thái công còn đem tới hơn mười cỗ xe lớn, hình như chất đóng mấy thứ đồ Tết như heo dê kê thóc rượu quả khô vân vân.

Trình mẫu không dám kênh kiệu, nhanh chân đi ra ngoài tiếp đón, theo sau là Trình Ương cố nhẫn nhịn, nhưng cuối cùng không dằn nổi mà vượt lên trước mọi người, quỳ xuống bên cạnh Cát thái công, rưng rưng nói: “Ngoại tổ phụ, cữu phụ, cữu mẫu!”

Cát cữu mẫu vội đi tới đỡ Trình Ương dậy, hốc mắt ươn ướt không che lấp được vẻ yêu thương đong đầy trong mắt, bà vừa xoa mặt Trình Ương vừa lẩm bẩm: “… Ương Ương nhà ta đã cao lên rồi, cũng xinh đẹp hơn rồi.”

Trình Ương vừa khóc vừa cười, ôm Cát cữu mẫu không buông, chỉ muốn vùi đầu vào vạt áo ấm áp của bà, rồi lúc này cữu mẫu sẽ cất nàng trong lòng đưa về Cát gia. Cát cữu phụ không tiện buông tay cha mình, chỉ biết ngẩng cổ lên, vẻ ân cần trên mặt chỉ có phụ thân thật sự yêu thương mới có thể bộc lộ, ông nói, “Ương Ương, cữu phụ đem cho con nhiều thứ lắm, Ương Ương đừng khóc, trời đang lạnh, sẽ bị cóng mất…” Thật ra lời này quá thất lễ, song chẳng ai so đo.

Thiếu Thương từ từ lùi về sau một bước, ý cười cợt nhã trên mặt dần tắt, im lặng dựa vào cạnh cửa bên hiên, giấu mình trong góc, tới khi mọi người hàn huyên rồi cùng đi tới nội đường thì nàng mới chậm rãi bước ra; nàng cúi đầu, xòe nắm đấm siết chặt, trong lòng bàn tay trắng như tuyết là bốn dấu móng tay hồng hào hằn sâu. Nhìn theo hướng mọi người đi, Thiếu Thương ngoái đầu lại, không quan tâm đến việc lát nữa có bị Tiêu phu nhân khiển trách hay không, nàng cứ thế đi thẳng về tiểu viện của mình.

Nàng không có ý kiến gì với Trình Ương, nhìn nàng ta bình thường trung hậu hiền hành là biết nàng ta dược dạy dỗ tốt.

Chỉ là có điều, ngay từ lúc còn rất rất nhỏ thì nàng đã hiểu một điều, chuyện ghê tởm nhất trên đời này không phải là cha mẹ chuyện gì cũng lạnh nhạt thờ ơ, mà là cha mẹ trơ mắt nhìn trái phải bên cạnh tuyệt vời tài giỏi thế nào, song lại không hề đến lượt mình.

***

Lúc này Tiêu phu nhân cũng chẳng để ý tới nàng, trong chốc lát bận rộn, vừa phải chuẩn bị phòng khách cho ba người nhà họ Cát, lại phải thu xếp cho đội ngũ kéo xe của Cát gia; thấy bà bận tới mức chân không chạm đất, Tang thị xung phong nhận việc hỗ trợ, dẫn Cát thị bị nhốt nhiều ngày từ nhà cũ đến, sau một hồi trừng trị thì trả về Cát gia.

Vì Cát thị không thể ra ngoài, mấy ngày qua chỉ ăn rồi ngủ ngủ lại ăn, chẳng những không ốm đi mà hai má còn phúng phính lên nhiều. Sau khi biết người nhà tới, thị ta đắc ý: “Các ngươi cứ chờ đấy! Oan ức ta phải chịu mấy ngày qua nhất định phải có lời rõ ràng!”

Tang thị khó tin nhìn thị: “Cô tưởng cha cô đến là để giúp cô ư?” Chớ nói là Trình gia bây giờ, mà ngay tới Trình gia khi chưa phất lên cũng không bao giờ khúm núm trước Cát gia.

Cát thị cứng người, tuy thị bị nhốt nhưng vẫn có người bẩm báo lại tin tức bên ngoài cho thị; thị biết nay Trình Thủy đã thăng quan phát tài, thị càng khó nắm nổi cái nhà này trong tay, vừa nãy cũng chỉ là thị ta mạnh miệng buột miệng nói mà thôi.

Tang thị cảm thấy nếu cứ nói chuyện với Cát thị thì chỉ số thông minh của mình sẽ bị kéo xuống theo, thế là vội sai vũ tỳ Tiêu phu nhân đưa tới kéo người đến nội đường nhà mới.

Lò lửa tại nội đường lúc ấy vẫn bập bùng, sưởi ấm cả căn phòng, chỉ là không còn vẻ náo nhiệt ca hát như vừa rồi. Tiểu bối đã lui xuống, rượu và thức ăn lại được đưa lên, song chẳng ai động đũa, chỉ còn lại bầu không khí gượng gạo, ngay đến Trình Thủy miệng lưỡi không xương cũng không biết phải bắt đầu từ đâu, cuối cùng vẫn là Cát thái công lên tiếng trước.

“… Lão hủ xót nó chịu tang mẹ từ thuở tấm bé, thành ra chiều chuộng quá đáng. Dẫu biết nó có nhiều chỗ không ổn nhưng vẫn mặt dày gả nó vào Trình gia, khiến mấy năm qua các vị phải nhẫn nhịn chịu đựng, lão hủ xin được bồi tội trước!”

Ông vừa nói vừa định cúi người vái Trình mẫu và Trình Thủy, Cát cữu phụ và Cát cữu mẫu ở bên cũng định làm theo, Trình mẫu kinh hãi không thôi, co rụt về sau một cái, suýt đụng đổ bàn ăn, Trình Thủy nhanh chân đi tới đỡ Cát thái công dậy, luôn miệng nói không thể.

Cát thị quỳ bên cạnh hét to: “Phụ thân! Phụ thân nói gì vậy, là Trình gia có lỗi với con…” Không đợi thị nói hết, Cát cữu phụ nhịn không nổi, đứng bật dậy sải bước đi tới tát mạnh Cát thị, khiến nửa bên mặt thị ta sưng tím, sõng soài dưới nhà.

“Từ ngày muội ra đời tới nay, phụ thân có bao giờ không chiều muội không, yêu thương muội nhiều thế nào, nhưng đã có ngày nào muội chịu hiếu kính chưa?! Hết ngày này qua ngày khác chỉ giỏi gây chuyện! Năm nay phụ thân đã ngoài bảy mươi, chỉ vì muội mà bất chấp gió tuyết đi đường mấy hôm liền, vậy mà muội không hề có tí áy náy, muội, muội đúng là không bằng heo chó! Rặt đứa cầm thú!”

Cát cữu phụ đã là tổ phụ, rất có danh vọng trong làng, nhưng vẫn phải vì ấu muội không hiểu chuyện mà bất chấp gió mưa đi đường mấy đêm tới Trình gia bồi tội, nghĩ đến cha còn khổ hơn mình, ông lại không kìm nổi cơn giận dữ.

Cát thị bị đánh tới mức choáng váng, ngẩng đầu lên thì thấy Cát cữu phụ nghiến răng nghiến lợi, mắt hằn tia máu, thị vừa sợ vừa chột dạ, đành quay đầu đi không dám ho he câu gì.

Cát thái công không nhìn con gái lấy một lần, tựa vào tay Trình Thủy đứng lên ngồi xuống, kể tiếp những hành vi quá đáng của Cát thị, vừa nói vừa xin lỗi, vô cùng áy náy, nói đến độ khiến Trình Thủy ngại ngùng, bảo: “Thái công như thế thật làm chúng tôi xấu hổ. Nhớ lại ngày ta khởi nghĩa, nếu không nhờ thái công giúp đỡ lương thực thì sao ta có thể…”

Cát thái công khoát tay ngăn không cho Trình Thủy nói, ông thở dài bảo: “Tướng quân chớ nhắc lại những chuyện ấy làm gì, chỉ có thứ đàn bà dốt nát như con gái ta mới suốt ngày chem chẻm chuyện lương thực. Hồi đó thiên hạ đại loạn, binh tai phỉ họa đầy đường, nhà như ta có ít tài sản cũng không dám ỷ thế, chẳng qua là sói đói được miếng mỡ béo, chứ ngoài kia biết bao người lầm than. Cũng may tướng quân đã vung tay kêu gọi, hàng xóm láng giềng chúng tôi mới có thể bảo toàn. Còn về chuyện gã tặc họ Trần ấy, tướng quân càng chớ để tâm…”

Vừa nói ông vừa cười khổ, “Nói trắng ra, tên họ Trần cướp bóc nhà giàu, đi qua nơi nào cũng không chừa tấc cỏ. Cướp đoạt tài sản đã đành, nay đến người cũng không tha. Nếu hồi ấy tướng quân không tiêu diệt thì Cát gia khó mà sống nổi. Có cảm tạ thế nào cũng không đủ!”

Thật ra trong bụng Trình Thủy cũng tự nói vậy mấy lần, tự thấy bản thân không nợ Cát gia chuyện gì, nhưng giờ Cát thái công tự mình nói ra, câu nào câu nấy xuất phát từ đáy lòng lại khiến ông xấu hổ. Ông đành im lặng ngồi lui qua một bên, nghĩ bụng, ra tay với người tốt còn khó hơn với kẻ xấu nhiều.

Cát thái công lại quay đầu nói với Trình mẫu: “Trút hết lời trong lòng, thứ đàn bà như con gái ta, nếu là dâu nhà ta thì ta cũng muốn bỏ; cũng may Trình gia nhân hậu, nhẫn nhịn đến tận ngày nay. Mười năm qua, ta ở thôn quê tai mắt bế tắc, cứ tưởng nó lớn tuổi thì tính nết sẽ thay đổi, nhưng nghe người về báo lại mới hay, quân khốn nạn này không những chưa sửa tính mà còn tệ hơn, chỉ khổ cho Tử Dung…” Vừa nói ông vừa nhìn Trình Thừa, khóc không thành tiếng: “Chính ta không dạy dỗ con gái đứng đắn, đã làm hại con…”

Mới vừa rồi Trình Thừa đã đứng ngồi không yên, bây giờ quỳ xuống cái *bịch* ngay cạnh Cát thái công, cũng khóc không thành tiếng: “Ngài đừng như thế, con cũng, con cũng không phải, vốn dĩ nàng…” Vừa nói vừa muốn thuật lại, Trình Thủy thầm mắng ông không có tiền đồ, song không tiện lên tiếng.

Ai dè Cát thái công không để ông nói thêm, âm thanh già nua run run: “Con đừng nói gì nữa. Lão hủ nhìn con lớn lên từ nhỏ, lại còn không hiểu tính tình của con? Muốn rằng đời này có duyên cha vợ con rể, không ngờ lại khiến con chịu nhiều đau khổ, bào mòn chí khí! Lão hủ, lão hủ làm gì còn mặt mũi gặp con. Bây giờ, con viết ngay một phong thư bỏ vợ, lão hủ sẽ dẫn quân khốn nạn này về nhà ngay! Sau này, sau này nếu con còn chấp nhận ông già nhà bên, thì gọi một tiếng lão bá là được!”

Nói đoạn, hai hàng nước mắt lăn dài trên mặt ông cụ, Trình Thừa lại khóc tức tưởi.

Tuy ông ghét cay ghét đắng Cát thị, song từ nhỏ đã nhận rất nhiều ân tình của ông cụ tốt bụng đỡ yếu xót bần này, đến nay vẫn còn nghĩ nếu có được phụ thân tốt như Cát thái công thì hay biết mấy, hồi mới cưới Cát thị, trong thâm tâm ông còn lấy làm thỏa mãn, nhưng không ngờ lại rơi vào cảnh như ngày hôm nay.

Trình Thủy cứ tưởng chuyện xấu này còn phải mất rất nhiều thời gian, chẳng ngờ Cát thái công lại dứt khoát tới vậy. Ông phấn khởi cực kỳ, muốn kết thúc ngay tại lúc này, nhưng bỗng nhìn thấy ba người nhà họ Cát và Trình Thừa khóc nức nở, bầu không khí cảm động biết mấy, chẳng lẽ mình lại vui vẻ sai người bày bàn vung bút viết thư bỏ vợ?! Chuyện này, hình như… không phúc hậu lắm, quá phá không khí.

Trình Chỉ im lặng cả buổi cuối cùng cũng đứng dậy, hắng giọng nói: “Thưa lão trượng, cho kẻ hèn này nói một câu, hôm nay cận kề Nguyên đán, giờ mà viết hưu thư… Chuyện này, chuyện này có phải xui xẻo quá không…”

Trình Thủy thở phào tiếp lời: “Đúng thế đúng thế. Chi bằng, chi bằng…” Ông nhìn bốn phía, bấy giờ mới nhớ Tiêu phu nhân đã lấy cớ đi thu xếp cho Cát gia mà lui xuống, vậy là không kìm được mắng vợ xảo quyệt lẩn nhanh, bây giờ đi đâu tìm người hiến kế đây!

Tang thị thấy ông lúng túng, thế là nhanh nhảu rút đao tương trợ, nhỏ nhẹ nói: “Chi bằng thế này đi. Dù gì sau Nguyên Đán, thứ huynh cũng sẽ lên núi Bạch Lộc học. Không bằng thái công dẫn người về trước, đợi hôm khác…” Bà cân nhắc lựa lời, “Đợi hôm khác nếu có quyết định gì đi nữa, nhà ta sẽ cho người đến thôn báo tin. Chư vị đại nhân thấy thế có ổn không?”

Vừa nói dứt câu, cả nhà Trình gia thở phào nhẹ nhõm, tất cả đều cảm thấy phương án ‘ly thân trước ly hôn sau’ rất tốt, giữ được thể diện cho hai nhà, không tới mức cạch mặt đoạn tuyệt tại chỗ.

Tiêu phu nhân ở ngoài cửa nghe đến đây, im lặng rụt chân về, thân là một trong những người đầu danh sách bị hại của Cát thị, bà thật sự không muốn dây dưa chút nào. Bảo bà vào nói gì đây? Nói tốt cho Cát thị thì bà không hả giận, nhưng nói lời khó nghe thì khác gì bỏ đá xuống giếng, nghĩ mới thấy Cát thái công đúng là trang quân tử nhân hậu, thôi thì bà khỏi phải ra mặt.

Đi ra đình viện, đoạn đường tuyết đọng bị giẫm kêu *ken két*, Tiêu phu nhân nghĩ, giờ đang rảnh, hay cứ đi dạy con gái đi; nào ngờ mới đến cửa chỗ ở của Thiếu Thương, không đợi bà cởi giày đi vào thì đã nghe thấy bên trong truyền ra âm thanh nhỏ nhẹ của Thanh Thung.

“… Sao vừa rồi nữ công tử lại tự bỏ đi như thế? Cũng không vấn an Cát thái công, thất lễ quá.”

Sau đó là tiếng cười biếng nhác của Thiếu Thương: “Không lẽ lần này thái công đến là đi thăm thông gia? Người ta đến là để làm ‘đại sự’. Tiểu bối ở bên làm gì, nhìn Nhị thúc viết hưu thư à? Mười năm qua Nhị thẩm đã bỏ ra không ít ‘công sức’ trên người ta, không lẽ còn muốn nghe thái công ‘xin lỗi’ cháu chắt là ta? Hôm trước mẫu thân mới nói với ta, phải tránh bàn chuyện trưởng bối, nên ta đã tránh đi rồi còn gì. Hơn nữa không lâu sau khi ta đi, ba huynh trưởng đi theo, chắc chắn là bị đuổi cho xem… Kể ra Thanh di mẫu người cũng thật là, chẳng mấy khi huynh trưởng và thứ huynh có thời gian rảnh kể chuyện Thái học viện với ta, thế mà người lại đuổi họ đi…”

Cô gái nói năng rất miệng mồm, vừa có lý lẽ lại còn làm nũng, Thanh Thung nhất thời im lặng.

Tiêu phu nhân đứng ngoài cửa chậm rãi lắc đầu, theo bà thấy, cô con gái này của mình còn khó đối phó hơn mười tám Cát thị cộng lại, chỉ mới mấy ngày ngắn ngủi mà Thanh Thung đã không phải đối thủ ăn nói của Thiếu Thương.

Tự rời đi có giống bị trưởng bối xua đi không? Thế mà nó còn lấy làm đắc chí.

“… Đương nhiên, tự rời đi và bị trưởng bối xua đi tất không giống nhau.” Bỗng Thiếu Thương lại nói, “Là ta nghĩ không chu toàn, có gì nhờ Thanh di mẫu nói hộ với mẫu thân giúp ta nhé, thật ra lúc vừa bỏ đi ta cũng tự biết không ổn. Sau này chắc chắn sẽ sửa, chắc chắn luôn.”

Lần này Thanh Thung càng không nói được gì, lúc lại thương cô bé chịu khổ không ít trong tay Cát thị, nên giờ ghét phải gặp người nhà họ Cát âu cũng là chuyện dễ hiểu, lúc lại cảm thấy lời cô bé nói rất có lý, gặp mặt vấn an khó tránh khỏi lúng túng, chi bằng khôn khéo tránh đi.

Tiêu phu nhân nhíu mày, trong đầu chợt hiện lên hai câu: Khôn ngoan vừa đủ đưa đưa lời khuyên, ngôn từ vừa khéo che đậy lỗi lầm.