Chương 50: Thiên tai nhân họa

Tiết Minh Viễn u sầu về chuyện chưởng quỹ, cau mày ngồi một góc. Nhược Thủy nhẹ nhàng hỏi nguyên do: "Năm hết tết đến đến nơi rồi, sao chàng lại nhăn nhó như thế, chóng già lắm đấy. Đã xảy ra chuyện gì sao?"

Tiết Minh Viễn cười khổ não, y đáp: "Thiên tai là cửa ải năm ngoái, giờ đây thì lại khốn cùng. Thương trường chẳng khác gì chiến trường, không phải ngươi chết thì ta chết, vì muốn mở rộng kinh doanh mà không từ thủ đoạn chèn ép đối thủ, chiếm đoạt tiệm của người khác. Một khi đã có dã tâm, tất không bỏ qua bất kỳ cơ hội nào." Nói đoạn, Tiết Minh Viễn thuật lại chuyện đã xảy ra ngày hôm nay cho Nhược Thủy nghe.

Nhược Thủy nghe xong bèn mỉm cười nói: "Người hướng nơi cao mà đi, nước hướng chỗ thấp mà chảy, mình cũng không thể trách người ta. Thế nhưng chuyện này cũng cho chúng ta biết dưới phần thưởng to lớn kia ắt có họa to, Vương gia muốn giết tận khiến chúng ta trở tay không kịp, chưởng quỹ vì lương bổng mà bội nghĩa, sau này hẳn không thể một chốc xóa mờ tiếng xấu này, khi ấy đến chào hỏi chúng ta cũng không xứng."

Tiết Minh Viễn gật đầu đáp: "Phải, ta cũng biết nơi ấy bổng lộc hậu hĩnh. Nhưng với tình hình hiện tại, nhà chúng ta không thể dùng tiền chiêu mộ nhân tài, huống chi dù chúng ta cắn răng bỏ ra cũng chưa chắc người ta đã đồng ý." Nói đi nói lại, thứ một thương nhân coi trọng nhất chính là danh dự. Giống như lúc này đây, Tiết Minh Viễn làm ăn thất bát, có lẽ phải một thời gian nữa mới có thể lấy lại được sự tin tưởng của các ông chủ lớn khác. Bất kể là người làm ở dưới, khách hàng trung gian hay đối tác cung ứng ở trên, hiện tại ai nấy đều không coi Tiết Minh Viễn ra gì, chẳng ai dám liều lĩnh đặt mối làm ăn.

Nhược Thủy suy nghĩ một hồi rồi cất tiếng: "Thực ra còn một cách chúng ta có thể thử, có một số ít người có năng lực nhưng không thể tự mình mở tiệm riêng. Bây giờ mỗi ngày phu quân đều bôn ba mỏi mệt, chi bằng chúng ta xem xét các cửa hàng một lần, kiểm tra hết những ghi chép một lượt. Thật ra thì chuyện này không phải là việc của chủ tiệm.

Chàng nói xem, thánh thượng là vua một nước, thế nhưng ngài ấy có biết sửa cầu làm đường, có biết thế nào là chiến tranh, thế nào là xử án sao? Không đâu, những chuyện này đều do các bộ thượng thư phụ trách, thánh thượng chủ yếu chỉ thấy những kết quả sau cùng, ngài chỉ đặt người có khả năng ở vị trí thích hợp nhất với họ mà thôi. Nếu kể ra thì phải nói đến nhà Đỗ viên ngoại, nhà ông ấy có một ngàn mẫu ruộng, nhưng Đỗ viên ngoại biết xem khí tượng, biết khi nào có thể gieo trồng, khi nào phải làm cỏ sao? Không đâu, những chuyện này đều có người xử lý thay Đỗ viên ngoại, Đỗ viên ngoại chỉ cần ở nhà thu địa tô thôi." Nhược Thủy nói xong bèn cười híp mắt nhìn Tiết Minh Viễn.

Tiết Minh Viễn có vẻ nhữ đã hiểu một chút, nhưng lại không hiểu thấu đáo, bèn hỏi ngược lại: "Phải rồi, vậy trách nhiệm này là của chưởng quỹ nhà chúng ta phải không?"

Nhược Thủy khẽ lắc đầu: "Không phải, nếu như chưởng quỹ nhà chúng ta có thể đảm đương trọng trách lớn như thế, vậy thì việc mỗi ngày chàng xem sổ sách, đưa ra quyết định để làm gì? Những quyết sách của chàng, ví dụ như mùa này bệnh nào thường gặp, nên dùng loại thuốc gì, cửa hàng ta có nên áp dụng chiêu gì để kéo khách đến hay không, thực ra hoàn toàn có thể giao cho chưởng quỹ quyết định."

Tiết Minh Viễn cau mày nói: "Thế chẳng phải quyền hành trong tay chưởng quỹ quá lớn sao?"

Nhược Thủy mỉm cười đáp: "Đúng là có lớn, cho nên chúng ta cũng sẽ trả thù lao tương xứng, có thể gọi đây là trọng thưởng. Chúng ta chia thẳng hoa hồng cho trưởng quỹ chứ không trả lương tháng như trước, lương tháng dù nhiều nhưng cũng có hạn. Trước đây các chưởng quỹ không mong tốt cũng chẳng mong xấu, chỉ cầu cho mình hoàn thành công việc suôn sẻ. Nhưng nếu chúng ta chia hoa hồng cho họ, lợi ích của chưởng quỹ sẽ gắn liền với cửa hàng, một người giàu thì tất cả cùng giàu, một người thiệt hại thì tất cả cùng thiệt hại. Thiếp không tin bọn họ không cố gắng hết sức mình."

Tiết Minh Viễn ngẫm nghĩ, y cảm thấy cách này rất đáng để thử. Nói cách khác, toàn bộ cửa hàng giao cho chưởng quỹ quản lý, đông gia là y chỉ có hai việc, thứ nhất là bỏ tiền, thứ hai là chọn đại chưởng quỹ. Đây cũng là thử thách để xem Tiết Minh Viễn sẽ chọn người như thế nào. Sau khi chọn đại chưởng quỹ xong chỉ còn chờ cầm bạc; giả như chọn sai người, thì ngay đến tiền vốn cũng chẳng còn.

Tiết Minh Viễn gật đầu, y suy nghĩ một lát rồi nói: "Để ta suy nghĩ đã."

Nhược Thủy cười bảo: "Đây chỉ là suy nghĩ của thiếp thôi. Thực ra chuyện này cũng giống chuyện mẫu thân thiếp là chủ mẫu đương gia vậy, tuy nói là chủ mẫu nhưng những chuyện trong nhà mẫu thân không nhúng tay nhiều. Sau khi chọn xong đại quản gia, đưa ra yêu cầu, mẫu thân chỉ việc xuất bạc đợi kết quả."

Nhược Thủy chỉ nói như vậy rồi lặng thinh, khi suy nghĩ này của nàng được đưa ra, hẳn ai cũng biết phải chọn người tài ba phò tá, muốn thế thì phải đưa ra điều kiện hấp dẫn trước. Tiết Minh Viễn còn phải suy nghĩ thêm, dù gì việc giao cả một cửa hàng lớn như vậy vào tay người khác cũng quá phiêu lưu.

Tiết Minh Viễn cũng rất sốt ruột, hôm nay đã là hai mươi tám tháng chạp, trong mười ngày nữa, nếu không tìm được chưởng quỹ cho cửa hàng thì chỉ có nước bỏ trống tiệm. Tiết Minh Viễn thức trắng một đêm, suy đi nghĩ lại xem có cách nào, có chi tiết nào mình đã bỏ qua hay không, Tiết Minh Viễn vấp ngã một lần, giờ đây làm việc gì y cũng suy nghĩ cẩn thận, kỹ càng hết thảy.

Dù thế nào cũng không thể bôn ba bên ngoài vào ngày hai mươi chín tháng chạp, Tiết Minh Viễn không còn tâm trạng đi đâu nữa, y ở nhà đón năm mới cùng mọi người. Cũng như mọi năm, bữa cơm tất niên được dùng cùng gia đình Tiết Minh Hiên, mừng một năm mới lại sang. Đám trẻ tíu tít đòi đón giao thừa, đốt pháo hoa, chơi đùa chán chê mệt mỏi thì lăn ra ngủ.

Trong phòng chỉ còn bốn người lớn đang uống rượu hoa lê. Tiết Minh Hiên cất tiếng hỏi: "Sau chuyện kia, việc làm ăn của đệ thế nào?"

Tiết Minh Viễn nhấp một ngụm rượu, mỉm cười đáp: "Rất tốt."

Tiết Minh Hiên nói: "Ta không giúp đệ được gì nhiều, nếu có chuyện gì cần đến ca ca thì đệ cứ nói." Nói đoạn, y lấy ra ngân phiếu hai ngàn lượng đặt trên mặt bàn: "Ta không có nhiều, đệ cầm dùng tạm trước."

Tiết Minh Viễn ngạc nhiên thốt lên: "Ca ca làm gì vậy. Chuyện làm ăn của đệ kiếm được nhiều tiền hơn ca ca nhiều, sao có thể cầm tiết của ca ca chứ. Hơn nữa năm nay ca ca phải vào kinh thuật chức, huynh mau cầm lên đi, còn chuyện quan trọng hơn cần dùng." Nhược Thủy cũng tròn mắt nhìn, thực ra Tiết Minh Viễn và Tiết Minh Hiên đều có gia đình riêng, bình thường cũng sống tách biệt.

Tiết Minh Hiên là thanh quan, hơn nữa chỉ là một huyện lệnh cỏn con dưới trướng tri phủ đại nhân, tiền kiếm được cũng không nhiều. Cho nên món tiền này dù không phải toàn bộ thì cũng là một phần không nhỏ những gì Tiết Minh Hiên kiếm được. Tiết Minh Hiên đẩy ngân phiếu về phía bên này, cười bảo: "Chuyện vào kinh thuật chức ta đã tính cả rồi, năm ngoái ân sư của ta đã hồi kinh, sau khi lên kinh ta sẽ đến chào hỏi lão nhân gia một tiếng. Số tiền này đệ cứ cầm lấy xoay vòng trước, trước nay khi ca ca cầm tiền của đệ nào có xấu hổ gì, không có lý do gì để đệ không nhận số tiền này hết. Ca ca cho đệ đệ tiền chẳng phải là chuyện hiển nhiên sao. Có phải đệ trách ca ca cho ít quá, so với mỗi lần đệ cho đều kém vạn lượng không?"

Vành mắt Tiết Minh Viễn đỏ hoe, bản thân y đã lớn nhường này lại còn để ca ca cho mình tiền. Nhược Thủy thấy vậy bèn mỉm cười: "Tướng công cứ nhận lấy trước đã, dù gì tiền ở nhà ta cũng mau sinh lời hơn, đợi đến khi ca ca lên kinh chúng ta trả lại là được." Tiết Minh Hiên nói: "Đệ muội nói phải lắm, mau cầm lấy đi." Tiết Minh Viễn lặng lẽ cất số ngân phiếu vào.

Đêm ba mươi tết trôi qua êm đềm, chan chứa tình thân như thế, mùng một đầu năm về nhà chính chúc tết lại chẳng vui vẻ gì. Nhị thúc nhà họ Tiết vin vào chuyện làm ăn thất bại kia mà quở trách Tiết Minh Viễn: "Tuổi trẻ làm gì cũng kích động, sản nghiệp có lớn hơn đi chăng nữa cũng không thể để ngươi lãng phí như thế. Đã dặn dò không ít lần, muốn làm cái gì cũng phải bàn bạc trong nhà trước, ngươi cứ thích làm theo ý mình chẳng nghe ai khuyên bảo gì cả." Tiết Minh Viễn và Nhược Thủy ngồi lặng thinh, mặt không biến sắc, lời vào tai trái ra thẳng tai phải.

Nhị thúc Tiết gia cũng nghe được chuyện một chưởng quỹ của Tiết Minh Viễn đột ngột xin nghỉ, ông ta nhếch mép, nói với giọng hả hê: "Có phải bên nhà cậu thiếu chưởng quỹ không, nếu không tìm ra thì cứ giao cho nhà chính trước đi, bên ta không thiếu người, đến lúc đó cậu chờ cầm bạc là được rồi."

Tiết Minh Viễn ngẩng đầu nhìn Nhị thúc, y cất tiếng: "Phiền Nhị thúc lo nghĩ rồi, cửa hàng nhà cháu đã tìm được ứng viên làm chưởng quỹ." Nhị thúc cười nham hiểm, ông ta nói: "Được, cậu tìm được là tốt rồi."

Mấy ngày nay Tiết Minh Viễn luôn đắn đo về việc này, hôm nay bị Nhị thúc bức ép, y không thể do dự nữa, buộc lòng phải hạ quyết tâm. Tiết Minh Viễn cũng biết mình không thể vị sợ mạo hiểm mà chùn tay, đã quyết thì phải làm. Mùng hai tết, Tiết Minh Viễn theo lệ đem quà lễ đến nhà Lý lão gia chúc tết.

Lý lão gia thân là đương gia giàu có nhất vùng này, trong tay đương nhiên nắm đủ mọi loại tin tức. Thấy Tiết Minh Viễn đến bái thiếp, nhân gia cũng khách khí mời vào. Sau khi ngồi xuống xã giao vài câu, Lý lão gia ngồi ở vị trí chủ tọa khách khí cười, đợi Tiết Minh Viễn nói ra mục đích chính. Tiết Minh Viễn nhấp mấy ngụm trà, cung kính nói: "Gần đây tiểu điếm thiếu mất một chưởng quỹ giỏi, không biết Lý lão gia có người nào... có người nào có thể giới thiệu không?"

Lý lão gia nở nụ cười, từ xưa thất bại và thành công vốn luôn song hành, nhưng hiện tại chỉ là cùng buôn bán dược liệu với Tiết Minh Viễn. Lý lão gia có kiến thức sâu rộng, đương nhiên ông ta hiểu nếu để một nhà nào độc quyền sẽ trở thành mối nguy hại cho Lý gia, ông ta nói: "Chỉ là tìm một người thôi mà, bên chỗ ta cũng thoáng nghe một vài người muốn nhận việc chưởng quỹ, đều là người có tài. Thế nhưng tiền nào thì của nấy, không biết Tiết chưởng quỹ muốn mời chưởng quỹ như thế nào?"

Tiết Minh Viễn tay nói: "Xin Lý lão gia giới thiệu người mà ngài cảm thấy tốt nhất cho."

Lý lão gia vừa nghe vậy đã thở dài, đúng là tuổi trẻ có khác. Lý lão gia mỉm cười: "Người này họ Hoàng, từng làm chưởng quỹ cho Lục gia ở Sơn Tây. Thế nhưng vị tiểu thư bên kia lại vừa mắt hắn ta, bắt hắn ta phải bỏ vợ. Hắn không ưng thuận nên đã từ chức, đưa người vợ bần hàn về quê. Người này rất có năng lực, ở bên kia cũng có tiếng tăm, Lục gia trả lương bổng trăm lượng. Đây là nơi ở của hắn, cậu đi tìm thử xem."

Tiết Minh Viễn cầm lấy tờ giấy viết nơi ở của người họ Hoàng nọ, cảm tạ Lý lão gia rồi ra về. Về đến nhà, y bàn bạc với Nhược Thủy cả đêm, sáng sớm mùng ba đã đi mời hiền sĩ. Điều khiến Lý lão gia ngạc nhiên nhất chính là Tiết Minh Viễn đã mời được Hoàng chưởng quỹ về cho tiệm của mình. Lý lão gia nào hay biết rằng, Tiết Minh Viễn chỉ dùng một câu nói của Nhược Thủy đã mời được Hoàng chưởng quỹ, đó là "Lương bổng trăm lượng cũng chỉ là người ngoài, lợi ích gắn kết mới là người một nhà!"