Trên nhà, Cụ Ông và Cụ Bà co ro trong bộ quần áo len dầy ngoài phủ áo bông ngồi xếp chân bằng tròn trên sấp gụ để uống trà tàu. Cụ Bà và Cụ Ông đều có bông ấp riêng ủ trong người cho có hơi nóng. Dưới đất chiếc lò nấu nước đầy than hồng. Siêu nước sôi vẫn đặt trên lò lửa. Mụ Tám đưa nước lên chuyền vô ấm nước sôi. Hơi trà tàu bốc lên thơm phức. Mỗi sáng Cụ Thượng uống trà tàu trước khi đi mần. Hai cụ ghiền trà tàu nên trà tàu của hai cụ uống thường là thứ trà thượng hảo hạng được mấy chú thương đưa đến biếu. Cụ Thượng năm độ gần 50 tuổi còn Cụ Bà mới 42 tuổi, dáng điệu của hai cụ vẫn còn nhiều hào khí nét mặt Cụ Thượng Bà trái soan, đôi mắt tròn kiểu mắt bồ câu lông đen nháy nên trông Cụ Bà vẫn còn trẻ đẹp, lối đẹp của một vị mạng phụ phu nhân.
Sau ngày sanh cậu Bẩy Cụ Bà có vẻ ngán sanh rồi nên Cụ Bà thường hay gắt nhau với Cụ Ông mỗi khi Cụ Ông định bờm sơm. Có những lúc gia đình vui vẻ Cụ Ông thấy Cụ Bà vẫn còn xuân sắc, sức vóc vẫn tươi đẹp nên Cụ Ông nhìn Cụ Bà lẳng lơ nói :
- Trông mình chả khác đi tí mô hết... Năm nay ngoài 40 tuổi rồi mà trông như khi còn 30, hồi mình còn làm Tham Tri Bộ Lại. Dạo ni, tui có cảm tưởng như mình lại đẹp hơn hồi mình ở Nghệ An, Thanh Hóa đó hỉ...
Nghe Cụ Ông tán dương sắc đẹp của mình, Cụ Bà nhìn Cụ Ông lẳng lơ cười nói :
- Thôi đi ông, chi mà còn đẹp như hồi 30... Tôi thấy người tui dạo ni cũng yếu rồi đó hỉ... Sau ngày sanh thằng Bẩy tui thấy ngán quá, chỉ sợ phải sanh lần nữa thì chết. Thiên hạ cười cho... Ai cũng gọi mình bằng cụ hết mà vẫn còn sanh.
Trưởng Nam của hai cụ là quan bác sĩ danh tiếng ở Huế đã có vợ, sanh được ba đứa con nghĩa là hai cụ đã có cháu nội rồi chả lẽ mẹ chồng sanh con dâu cũng sanh.
Nghe Cụ Bà nói, Cụ Ông vừa đáp :
- Ừ hé, mới ngày mô, tui với mình tế tơ hồng, bây chừ đã trên 25 năm rồi. Mình đã có cháu nội. Thằng Bẩy nhà mình với con trai thằng Đốc bằng tuổi nhau đó hỉ...
Cụ Bà cười đáp :
- Rứa mà bây chừ lại sanh nữa thì người ta cười thối óc...
Cụ Ông bèn nóng hỏi :
- Rứa chứ bây răng, chả lẽ cai hỉ, cai răng được mình còn khỏe mình còn có nhiều tình cảm, răng mà cai được...
Cụ Bà nói :
- Tui nghe người ta nói có thuốc cai răng đó, răng mình không hỏi thằng Đốc coi răng. Hắn có thuốc chi không ?
Cụ Ông gật đầu nói :
- Ừ hé, thử hỏi coi nó có thứ thuốc chi không ? Có thuốc cai được sanh thì khỏe hỉ...tha hồ, chả còn lo chi hỉ...
Cụ Bà cười véo đùi Cụ Ông lẳng lơ hỏi :
- Tha hồ chi đồ quỉ.
Cụ Ông cười khanh khách !
- Thì rứa chứ răng nữa... Không có thuốc mà ri thì có khi tui phát khùng vì mình hỉ.
Cụ Bà lắc đầu cười phân bì :
- Đàn ông mấy ông thì dễ, chả lo chi nữa. Các ông như gậy thằng ăn mày đó, còn đám phụ nữ chúng tôi mới khổ chứ. Chúng tôi là người có xúc cảm chứ mô phải là cây cỏ mà không biết chi, nhưng nghĩ đến chuyện chửa sanh mà phát ớn, đành phải chịu bấm bụng rứa.
Cụ Ông mần bộ ngây thơ hỏi :
- Rứa hỉ, tui tưởng mấy bà mần gan không còn biết chi nữa...
Cụ Bà nguých Cụ Ông rồi dằn từng tiếng :
- Bộ chỉ có mấy ông là nôn nóng thôi hỉ, còn bọn ni chết rồi chắc... Các cụ đã nói đàn ông dương còn đàn bà là âm. Phía dương của các ông thì nôn nóng dữ dằn, còn phía âm thì ngấm ngầm lắng dịu chớ mô cũng rứa, cũng khác khoải chờ mong như rứa chứ riêng mô không biết.
Ở tuổi từ bốn mươi đến năm mươi tình vợ chồng còn mặn nông hơn lúc nào hết nhưng hoàn cảnh gia đình nhứt là gia đình quan lại có công lớn như gia đình Cụ Thượng, thật là khó khăn cả Cụ Ông lẫn Cụ Bà đều sợ lỡ có mang thì răng. Đi sanh thì được rồi nhưng thiên hạ sẽ cười và sanh ở thời kỳ này dễ nguy lắm. Nhiều khi bác sĩ phải yêu cầu mần răng, nếu sanh không thì nguy đến tính mạng. Tình vợ chồng không thể kiêng cữ được mãi, một phút bốc đồng một ngoại cảnh tạo ra, vợ chồng nhớ thương lại thời kỳ son trẻ, một hứng thú bất ngờ là dễ có thai lắm, tình cảnh của Cụ Thượng thật đáng thương. Sau mỗi lần hứng thú là một lần lo ngứa ngáy hàng tháng. Cụ Bà dằn vặt Cụ Ông, trách móc Cụ Ông.
Tháng sáu năm ngoái, gia đình Cụ Thượng đã xảy ra một vụ xào xáo chỉ vì hai tháng Cụ Bà bị ẩn kinh. Cụ Bà hốt hoảng tưởng rằng mình có mang. Thế là cụ dằn vặt Cụ Ông. Cụ Bà nhiếc móc Cụ Ông, nào là mấy người sung sướng quá chừng mà, mấy người có biết cái cực, cái khổ của người đàn bà sanh nở mô ? Các người chỉ biết hùng hục cho sướng các người, cho thỏa thân thích các người thôi. Bây chừ răng đây ? Tháng trước còn tưởng ẩn kinh nhưng tháng ni cũng không thấy nữa, rứa là chết rồi còn chi nữa. Đã biểu là không được người ta cười cho, ai lại từng ni tuổi đầu rôi, có dâu, có rể, có cháu nội rồi, mà bà nội còn đi sanh thì người ta cười thúi đầu ra chứ...
Cụ Ông đành chỉ biết năn nỉ, van lạy Cụ Bà, rồi Cụ Ông thề bồi đủ thứ để Cụ Bà vui lòng trong chốc lát.
Thế rồi một hôm Cụ Ông đi mần vê, Cụ Bà tươi vui, rối rít vẫy Cụ Ông lại khẽ nói :
- Rồi, có rồi mình ơi, may quá tui mừng quá...
Cụ Ông không hiểu là chuyện chi bèn hỏi :
- Chi mà rồi, mình nói tôi không hiểu chi hết...
Cụ Bà cầm tay Cụ Ông khẽ bảo :
- Tôi không phải có mang... Hôm ni thấy rồi đó...
Mặt Cụ Ông cũng tươi lên :
- Rứa thì may quá hỉ... Tui đỡ khổ...
Cụ Bà cười duyên dáng, liếc nhìn Cụ Ông rồi hỏi :
- Tôi lo quá, gần một tháng ni, tui lo mất ngủ. Mình cũng đã ngoài 40 rồi, còn có mang thè lè trông mắc cỡ quá mà...
Cụ Ông kéo tay Cụ Bà về phía mình, định hôn nhưng Cụ Bà đã lắc đầu không chịu :
- Thôi đi ông, đừng làm chuyện nớ, khổ lắm lo thấy mồ đó hỉ...
Cụ Ông vẫn trơ tráo :
- Hôm ni phải ăn mừng chi chứ ?
- Mừng chi ?
- Rứa là mừng rồi...
- Mừng xuông hỉ !
- Chứ răng, không mừng xuông thì lại khổ nữa...
Cụ Ông thở ra não ruột !
- Rứa thì chết tui rồi... Mình biết chuyện sanh đẻ là trời cho mới được, tránh đi mô...
Cụ Bà lắc đầu nguây nguẩy :
- Thôi, tui xin ông, tui sợ lắm, mắc cỡ lắm. Chứ rứa ri răng được nữa...
Cụ Ông lắc đầu than :
- Rứa thì tui mần răng được... Trước kia còn có quan hoạn, mình xin hoạn đi còn được, chứ bây chừ răng có, chịu răng nổi khổ quá sức mà mình... May đàn bà thuộc về âm ngấm ngầm không nóng sốt như bọn đàn ông ni...
Cụ Bà nghe Cụ Ông than thở cũng có vẻ thương bèn nói :
- Răng tui biểu ông hỏi anh Đốc coi răng, ông không chịu hỏi...
Cụ Ông lắc đầu đáp :
- Hỏi răng... Hắn là con cái, mình là bậc cha mẹ hỏi chi chuyện kỳ rứa.
Cụ Bà vặn lại :
- Răng ông biểu mí tui chuyện nớ là chuyện khoa học ở bên tây, người tây dậy nhau mà. Mình hỏi y như người học chứ răng nữa...
Cụ Ông cười nói :
- Chi mà học mí hành chuyện lạ nớ... Ai mà không biết trời sanh ra là biết rồi chi mà học. Mình là cha mẹ hắn lại hỏi hắn chuyện nớ...
- Hắn học giỏi hơn mình. Vả lại hắn là người chuyên môn về các chuyện nớ, hắn khảo cứu nhiều mà...
- Kỳ lắm...
- Rứa thì thôi, chịu vậy...
Tuần trà tàu vừa cạn, Cụ Ông đứng dậy thì mụ Tám đã bưng chậu nước nóng lên cho Cụ Ông rửa mặt. Cụ Ông cầm chiếc khăn mặt khô nhúng vào chậu nước nóng. Khăn mặt hút nước đầy sũng, Cụ Ông đắp vào mặt rồi mới lau rửa. Rửa mặt xong Cụ Ông lấy chiếc kéo nhỏ tỉa râu. Cụ vuốt bộ râu dài đạo mạo rồi quay lại biểu Cụ Bà :
- Trông bộ râu của tui đẹp thế ni, rứa mà hôm mô bà giận bà kẹp nó vô tráp thiệt là khổ, râu xoắn lại từng mảng, phải vuốt cả tuần lễ mới phẳng như ri. Thôi hỉ, từ ni là thôi đừng cặp râu vô tráp nữa hỉ...
Cụ Bà nguých Cụ Ông :
- Rứa thì đừng lang bang đi chơi nữa... Tui nghe người ta nói ông đi chơi dữ dằn lắm hè.
Cụ Ông cau mặt nói :
- Trời ơi ! Đứa mô ngoan ngôn đồn chết người vậy ! Tui mà còn chơi bời chi nữa. Việc Vua, việc nước bề bộn răng mà còn chơi bời được...
Cụ Bà lắc đầu nói :
- Nghe ông nói răng mà tin cho được... Sức ông rứa, ông chịu răng nổi mà không đi chơi...
Cụ Ông vuốt bộ râu, mắt chăm chú ngắm trong gương, tay đưa chiếc kéo nhỏ tỉa râu. Cụ Ông bậm mô lại để tỉa râu cho dễ. Tỉa xong mấy sợi râu rìa ra ngoài Cụ Ông nói :
- Mấy bà nói răng cũng được... Ở nhà thì cấm cứ sợ có mang rồi lại nghi là đi chơi. Mần rứa chỉ khổ tụi đàn ông ni mà thôi, chả được chi hết, mỡ treo mèo nhịn đói lại còn bị đòn là ăn vụng, cho nên mang tiếng oan là rứa...
Tỉa xong bộ râu, Cụ Ông vào buồng thay quần áo, bận chiếc áo kép đeo bài ngà ra ngoài, khoác chiếc áo ba đờ suy dầy, chân đi giầy đen bóng, dáng điệu thật oai nghiêm, không một ai mới trông thấy Cụ Thượng mà dám biểu cụ là người vừa sợ vợ lại vừa nể Cụ Bà.
Cửu Mành quấn xong đôi xà cạp, bận chiếc áo năm thân bên ngoài bận chiếc áo bành tô màu vàng phân ngựa, kéo chiếc xe nhà gọng đồng ra đặt ngay trước cửa, chờ Cụ Ông ra đi mần.
Cụ Ông gật đầu chào Cụ Bà :
- Tôi đi mần mình hỉ...
Cụ Bà lễ phép gật đầu, tay bà đưa lên quệt cốt trầu dính hai bên mép và đáp :
- Dợ...
Bỗng Cụ Bà nhớ chuyện chi bèn gọi gật Cụ Ông lại nói :
- Mình nhớ vụ thầy Huyện Nga Sơn Thanh Hóa xin đổi về Nông Cống hỉ, thầy Huyện nớ là rể của cụ Hiệp Tá Trần đó, thầy nớ con nhà gia giáo làm quan cũng khá lắm mà, mình nâng đỡ người ta cũng được phúc...
Cụ Thượng gật đầu :
- Về Nông Cống Huyện to lắm đó hỉ... Được mùa Nông Cống sống cả mọi nơi, trước ở Thanh Hóa chắc mình còn nhớ, cho hắn về Nông Cống là phải có chi mới được...
Cụ Bà cười gật đầu :
- Rồi, tui đã nhận rồi, mình nhớ làm lệnh ngay, từ về Đốc bộ đường Thanh Hóa chuyển cho thầy Huyện Nga Sơn về Nông Cống...
- Bao nhiêu ?
Cụ Bà đưa tay ra hiệu hai ngón :
- Hai ngàn được không ?
Cụ Thượng gật đầu :
- Rẻ đó, hai ngàn là rẻ nhưng chỗ quen biết bên cụ Hiệp Tá Trần thì cũng được rồi...
- Rứa mình nhớ làm lệnh ngay hỉ, không người ta mong đó hỉ... Chiều ni tui mời cụ Hiệp Trần sang đánh tứ sắc bên ni, tui cho cụ biết đó hỉ...
- Dợ.
Cụ Thượng ra xe, Cửu Mành vừa thấy Cụ Lớn ra hắn chạy, vội lại chặn càng xe để Cụ Lớn ngồi cho vững, hắn mới nhắc càng xe lên kéo chạy.
Trong nhà, Cụ Bà vẫn ngồi sưỡi bên chiếc lồng ấp than hồng. Mụ Tám Canh lo dọn dẹp ấm trà tàu mà hai cụ vừa uống buổi sáng. Cụ Bà hỏi mụ Tám Canh :
- Răng, hôm qua con Lý nằm mô ? Chồng nó nằm mô ?
Mụ Tám Canh đáp :
- Dợ, bẩm Cụ Lớn chị Lý nằm mí con bên buồng cậu Bẩy nằm, còn anh Lý nằm mí chú Cửu Mành...
Phu nhân có vẻ không tin Cửu Mành, bà nói :
- Thằng Cửu Mành chơi bời lắm, sợ hắn đi chơi về rồi nằm ngủ quên đi thì lúc nớ người ta có khiêng hắn vứt ra sông hắn cũng không biết mô tê chi mô mà giữ mí gìn...
Mụ Tám Canh cười đáp :
- Bẩm Cụ Lớn con dặn ý chú Cửu nên chú nớ cũng phải biết lo lắm, giữ chú Lý ở trong buồng không cho đi mô hết...
Cụ Bà cười hỏi :
- Rứa hỉ ?
- Dợ...
Thấy công việc đã thành công, Cụ Bà mới giở giọng đạo đức giả :
- Rứa cũng tội cho vợ chồng thằng Lý nhưng biết răng được. Con mình đang ăn chơi khỏe mạnh, sợ lỡ bị sửa phạm phòng thì phiền lắm hỉ. Tốn tiền thì chả cần nhưng hao sức của cậu Bẩy thì thật là nguy lắm hỉ... Rứa hôm mô mạ chồng và chồng con Lý về...
Mụ Tám Canh thưa :
- Dạ bẩm nghe mô hôm ni, mạ chồng chị Lý xin về...
Phu nhân Cụ Thượng gật đầu nói :
- Lúc mô mạ chồng con Lý về biểu lên trên ni, tao cho ít tiền về nuôi con hỉ... Thôi cũng đền công cho con Lý nuôi nấng cậu Bẩy. Tội nghiệp con Lý cũng hiền lành dễ biểu... Thôi mi xuống dưới nhà biểu cho mẹ chồng con Lý hãy nghe không ?
Mụ Tám Canh xá một xá thật dài rồi lui ra, le te đi xuống nhà ngang chỗ Cữu Mành, anh Lý, chị Lý và bà mạ chồng chị Lý, tay bồng thằng Cu con chị Lý ngồi nói chuyện, mụ Tám ngồi xà xuống bên bà mẹ chồng chị Lý rồi nói :
- Hôm ni, bác về phải không ?
Bà mẹ chồng chị Lý gật đầu đáp :
- Dợ, độ gần trưa có nắng tui định xin phép về. Mẹ con bà cháu chúng tôi đi cũng đã mấy bữa rồi. Ở trên ni hai bữa, đi về hai bữa là bốn bữa... Nhà cửa bề bộn chả có ai trông nom hết.
Mụ Tám Canh gật đầu nói :
- Rứa thì được rồi... Cụ Lớn có dạy, lúc mô bác về thì bác lên chào Cụ Lớn rồi Cụ Lớn cho tiền về tiêu trong gia đình... Rứa là Cụ Lớn thương lắm đó hỉ. Cụ Lớn vẫn quý chị Lý là người thật thà, nuôi cậu Bẩy rất mát tay nên nhân bác ra ngoài ni chơi với chị Lý Cụ Lớn muốn thưởng cho chị Lý số tiền về cho gia đình chi trong gia đình...
Bà mẹ chồng chị Lý có vẻ cảm động trước sự săn sóc của Cụ Lớn, bà khẽ nói :
- Dợ bẩm, chắc nó cũng nhờ nơi Cụ Lớn che chở, chồng nó mới thoát được cơn hoạn nạn... Thật là hồng phúc cho gia đình tui.
Chị Lý hỏi :
- Mạ định trưa ni về à. Rứa để con về buồng cậu Bẩy nằm thu dọn lại mớ vải quần áo đưa mẹ về bận hay may cho mấy đứa cháu con bác Hương Bạ cũng được...
Anh Lý đưa mắt nhìn chị Lý với dáng điệu nhớ thương, thèm khát :
- Hôm ni đưa con về, độ gần Tết mình mần răng xin phép về được thì hay quá, vừa thăm nhà vừa chơi với con mấy bữa...
Chị Lý khẽ gật đầu đáp :
- Được rồi để đến hôm nớ, tui cố gắng xin với Cụ Lớn để về thăm con mấy bữa... Từ ngày đi đến hôm ni sanh thằng Cụ là bỏ lại cho mạ nuôi lên mấy lần lên trên ni thằng Cu không còn biết em là ai nữa...
Chị Lý đứng dậy đi xuống buồng cậu Bẩy nằm. Chị đi ra đến cửa bèn đứng lại gọi :
- Nhà ơi... tui biểu nhà hỉ...
Anh Lý nghe tiếng vợ gọi, bèn đứng dậy đi ra, chị Lý vẫy chồng lại gần khẽ nói :
- Tý nữa mình xuống hỉ... Tui chờ mình dưới buồng cậu Bẩy đó hỉ...
Anh Lý khẽ gật đầu :
- Ừa...
Chị Lý xuống phòng cậu Bẩy nằm, anh Lý vào buồng có chiếc lò sưởi than hồng, nơi mụ Tám Canh, Cửu Mành bà mạ anh Lý bồng thằng Cu con anh Lý, ngồi nói chuyện mùa màng mưa gió. Anh Lý đợi lúc mọi người ngồi mãi nói chuyện đồng ruộng, anh lén xuống dười buồng cậu Bẩy nơi chị Lý nằm chờ chồng.
Tiếng động cửa làm chị Lý giật mình quay ra thấy chồng chị mỉm cười :
- Mình xuống dưới ni có ai biết không ?
Anh Lý lắc đầu :
- Họ đang ngồi nói chuyện mí mẹ...
- Rứa hỉ... Vô trong ni mình...
Anh Lý bạo dạn đi về phía vợ nằm cho cậu Bẩy bú, anh ngồi nghiêng mình bắt chân chữ ngũ tay phải choàng ngang người vợ, mắt anh nhìn thẳng mặt vợ và nói :
- Mình ở trên ni, không ra đồng, người mình trắng hẳn ra đó hỉ... lại mập ra nữa à...
Chị Lý nhìn chồng mỉm cười, tay cầm lấy tay chồng, ngập ngừng rồi nói :
- Ở nhà có vợ, có chồng dù có đau ốm tý chút cũng vui hơi là ở trên ni chồng vợ xa nhau. Có nhiều lúc em nhớ mình không ngủ được, rồi lại khóc...
Anh Lý cảm động trước lời nói chân thành của vợ :
- Lỗi tự anh hết ! Anh đừng nghĩ đến chuyện chơi bời thì mô phải như vậy. Mình đã vì anh mà phải hy sinh...
Chị Lý đành an ủi chồng :
- Thôi, tất cả là do số mạng hết...
Cậu Chó giật mình. Chị Lý dỗ :
- Cậu Bẩy ngoan hỉ... Cậu Bẩy ngủ đi hỉ rồi chị thương cậu Bẩy...
Chị Lý cố nhét chiếc vú vào miệng cậu Bẩy. Cậu Bẫy bú chùn chục nhưng mắt cậu vẫn nhìn trân trân anh Lý làm anh Lý cũng có vẻ ngượng.
Trong khi ấy bên bếp sưởi, Cửu Mành thấy vắng anh Lý đã đâm nghi nhưng Cửu Mành chưa vội đứng dậy. Hắn ngồi nán một lát độ mười lăm phút không thấy anh Lý xuống, Cửu Mành vờ đứng dậy nói :
- Đi rửa cái xe, không trưa ni đón Cụ Lớn Cụ Lớn chửi dập đầu hỉ... Trời mưa dầm, đường lội trơn quá cỡ, bánh xe lấm bùn dơ...
Cửu Mành đi ra ngoài, hắn vờ sang phòng bên nơi hắn ngủ rồi hắn vòng phía sau đi xuống chổ cậu Bẩy nằm. Cánh cửa buồng cậu Bẩy đống chặt, Cửu Mành nghe rõ tiếng sì sầm bên trong của vợ chồng chị Lý. Hắn nóng ruột lén ra phía sau, hắn sợ đứng phía trước ngó vô trên nhà Cụ Lớn hay mụ Tám Canh có thể nhìn thấy. Cửu Mành vội đi ra phía sau nhìn vào kẽ hở của tấm vách trông rõ mồn một bên trong.
Tối qua, Cửu Mành đã dùng mánh khóe của gã lính lệ cưỡng ép được chị Lý nên hôm ni, hắn thấy chân tay hắn run run ghen uất. Hắn có cảm tưởng như hắn bắt được người tình thân yêu nhất của hắn đang ngoại tình. Cửu Mành đành phải gồng mình lên để chịu đựng những giây phút uất hơn trôi qua, hắn phải nhận chân sự thật. Anh Lý mới là chồng chính thức của chị Lý, hắn chỉ là thằng khôn vặt, ăn ké mà thôi. Cửu Mành tự an ủi cho cơn ghen uất trong người hắn hạ xuống. Cửu Mành quyết phá không để anh Lý hưởng trọn vẹn phút sung sướng của người chồng... Cửu Mành đi vọt ra phía trước dõng dạc gọi lớn :
- Anh Lý ơi ! Anh Lý mô rồi, lên sửa soạn cho bà cụ về cà... Chà anh ni đi mô hỉ...
Nghe tiếng Cửu Mành gọi, anh Lý hốt hoảng, chị Lý cuống cuồng nói :
- Mình ra coi chi mà Cửu Mành gọi dữ rứa... Mạ về à.
Anh Lý khè thở dài, đành phải chạy ra, khẽ đẩy cái then cài, lên bước ra ngoài. Anh Lý vờ như người ở phía sau đi lại nghe tiếng người gọi mình mới đáp :
- Chi đó, chú Cửu ?
Cửu Mành hỏi sỏ lá :
- Anh ở mô đó ?
Anh Lý thản nhiên đáp :
- Ở sau nhà ni...
- Rứa hỉ, răng có về không ? Bà cụ đang sửa soạn quần áo cho thằng Cu nhà anh để về đó...
Anh Lý gật đầu đáp :
- Rứa hỉ...
Cửu Mành cười nói :
- Vô coi bà cụ có biểu chi anh không ? Tui thấy mình bà cụ lui hui tìm quần áo cho thằng Cu để thu xếp mà chả thấy anh mô, tui mới đi tìm...
Anh Lý tưởng thật liền vào chỗ mạ anh ngồi sưởi nói chuyện với mụ Tám Canh, thấy bà cụ vần ôm cháu trong lòng, thằng Cu ngủ khì, mụ Tám Canh vẫn ngồi nói chuyện mưa nắng anh Lý bèn hỏi :
- Mạ định về à ?
Bà cụ gật đầu đáp :
- Ừ định trưa ni ăn cơm xong thì về... Trưa về trời có nắng ấm áp hơn, chứ đi buổi sáng rét lạnh quá hỉ...
Anh Lý bèn hỏi :
- Dạ, răng nghe nói mạ sắp quần áo chi cho thằng Cu ?
Bà cụ ngạc nhiên :
- Mô, ai biểu mi rứa ?
- Chú Cửu...
Mụ Tám Canh cười nói :
- Thằng quỷ rứa thôi... Hắn vừa ở trong ni ra đã xạo rồi. Bà cụ vẫn ngồi nói chuyện nơi ni mà...
Cửu Mành từ bên ngoài đi vô, mụ Tám Canh hỏi :
- Răng chú nói bà cụ mạ anh Lý sắp quần áo cho thằng Cu để về...
Cửu Mành trơ trẽn đáp :
- Thì lúc nãy nghe bà cụ nói rứa nên tui biểu cho anh biết xuống giúp bà cụ để về cho sớm...
Nghe Cửu Mành nói, mụ Tám Canh nguých Cửu Mành rồi nói :
- Thằng ni ỡm ờ, sỏ lá lắm đó hỉ chú Lý... Nhiều lúc hắn dựng đứng bịa chuyện nói lừa người ta... Tánh hắn rứa nên nhiều lúc Cụ Lớn giận đào ông bới cha hắn lên mà hắn cũng không chừa... Thằng khốn nạn ni, chứng mô vẫn tật nớ...
Anh Lý không ngờ Cửu Mành ghen, theo phá anh nên khi nghe mụ Tám Canh chửi Cửu Mành anh Lý cười nói :
- Tội nghiệp anh Cửu, vui tánh quá mà... Anh Cửu mô có phá con mô bà Tám...
Cửu Mành thích thú cười hô hố...
- Rứa đó hỉ ? Anh Lý nói đúng tánh tui vui chuyện chi ác đức như thiên hạ mô anh Lý. Thiên hạ ngấm ngầm đá ngầm chết voi đó hỉ... Vợ chồng người ta một năm mới gặp nhau một lần, mà thiên hạ vô méc làm như thiên hạ tranh vợ, cướp chồng của người ta không bằng rồi bày chuyện canh chừng, kiêng cữ...
Mụ Tám Canh biết Cửu Mành nói moi móc mình, mụ quắc mắt nhìn Cửu Mành rồi bất ngờ rút thanh củi châm trong bếp đập Cửu Mành. Cửu Mành hoảng hốt nhảy cẳng... Vết than củi vạch một vạch đen trên chiếc áo trắng tinh mới ủi của Cửu Mành làm Cửu Mành suýt soa :
- Trời ơi, mẹ Tám ơi mụ chơi chi mà bất nhân ác đức dữ rứa mụ Tám. Mụ quyết như ri thì chết tui rồi, áo tui vừa giặt lại vừa ủi xong, có chiếc áo mới mà mụ chơi cở ni thì mụ giết tui rồi...
Mụ Tám gắt :
- Cho thằng khốn nạn chết đi cho rồi... Thằng khốn nạn vu oan giá họa biểu mạ mi làm chuyện ác đức chia uyên rẽ thúy...
Nói rồi, mụ Tám Canh bất ngờ lại quệt thêm một đường than đen vào ngực áo Cửu Mành làm Cửu Mành nhảy lùi lại để tránh thì vừa lúc chị Lý đi xuống. Cả thân hình Cửu Mành dáng vào người chị Lý đành phải đưa tay ra ôm lấy Cửu Mành và xô ra làm Cửu Mành ngã chúi xuống, chổng bốn giò lên trời, làm cả đám cười rộ. Chị Lý vừa buồn cười lại vừa giận hỏi :
- Anh Cửu mần chi rứa ?
Cửu Mành quay lại thấy chị Lý bèn nói :
- Đây chị Tám chơi như ri đây !
- Chị nớ lấy than quyệt lên áo tui như ri... Chị Tám chơi toàn chuyện tuyệt tự... Thảo mô thầy Đội Canh không dòm ngó chi đến chị nớ là phải lắm... Ai mà không sợ thứ như chị Tám... Có thiên lôi hay hà bá mới chịu nổi chị nớ...
Mụ Tám Canh uất bận vì lối nói móc của Cửu Mành mụ chửi thề tùm lum :
- Thằng khốn nạn mở miệng là nói nhảm... Thằng Đội Canh là tía của mi răng mà mi biết hắn sợ choa...
- Mỗi lần nghe mi nói chỉ muốn gông miệng mi lại thôi... Được rồi lát nữa tao lên méc mí Cụ Lớn là mi biểu choa chia uyên rẽ thúy không cho anh chị Lý ở gần nhau đó nghen... Mi đừng chối nghen. Lúc nớ Cụ Lớn có đào ông, bới cha mi lên thì mi đừng cải. Lúc nớ mi mà cải choa dẫn chị Lý lên mần chứng thì mi chết không kịp ngáp con ơi...
Nghe mụ Tám Canh dọa bẩm với phu nhân. Cửu Mành đâm hoảng, Cửu Mành biết rõ chuyện ngăn cản không cho anh Lý xáp gần nhau là do lệnh của phu nhân vì phu nhân sợ hư sữa của chị Lý, cậu Bẩy uống phải sữa không tốt sanh bệnh. Nên nay mụ Tám lên méc với phu nhân Cửu Mành dám bị đòn lắm. Phu nhân đối với đám gia nhân rất nghiêm khắc nhứt là đối với bọn lính lệ Cửu, Bát Phẩm, Đội Trưởng, nhiều lúc phu nhân sai nọc ra đánh từng hèo kiểu các quan ngày xưa đánh Lý Hương, phu nhân còn mang trong người nặng tánh chất phong kiến quan lại, mọi người trong nhà đều phải ra thưa, vô gửi bẩm báo cẩn thận lễ phép, bởi vậy khi mụ Tám dọa thưa với phu nhân Cửu Mành đâm hoảng năn nỉ :
- Chuyện nói đùa rứa mà chị Tám nỡ nào lên bẫm với Cụ Lớn... Cụ Lớn đánh tui chị có sung sướng chi không ? Chị Tám chả biết thương em út chi hết...
Nghe Cửu Mành năn nỉ, mụ Tám cười nói :
- Đã biết rứa răng mi còn mở miệng nói láo... Mi không biết việc ngăn không cho anh Lý mí chị Lý xáp gần nhau là do lệnh của Cụ Bà mô phải của choa mà mi dám đặt điều ác miệng, lỡ anh Lý nghi oan thì răng...
Cửu Mành nham nhở quay lại hỏi chị Lý :
- Răng chị Lý có oán chị Tám không ? Anh Lý có mất mát tí mô mà sợ oán phải không chị Lý ?
Chị Lý đỏ ửng mặt. Chị biết Cửu Mành đã biết chuyện trong phòng cậu Bẩy nên Cửu Mành mới nói bóng, nói gió như rứa, chị Lý cười e lệ nói :
- Mần chi mà oán, chị Tám như thiên lôi chỉ mô dánh đó chứ chị Tám có ghét chi vợ chồng tui mô... Đó là lệnh của Cụ Lớn mà...
Chị Lý muốn chấm dứt cậu chuyện ởm ờ đó nên chị quay sang hỏi bà mạ chồng của chị :
- Lúc mô mạ và nhà con đưa cháu về ?
Bà mạ chồng chị Lý đáp :
- Chốc nữa, ăn cơm xong, trời trưa nắng hãy về cho ấm chớ về sớm sương đồng còn lạnh buốt lắm. Vả lại từ ni về quê mình cũng chả xa chi cho lắm. Ra ngoài tê, đi xe đò năm xu một người về đến đầu phủ Ninh Từ phủ Ninh về làng mình chỉ băng qua cánh đồng là đến nơi. Rứa thì độ xế chiều là mạ con bà cháu choa về đến nhà rồi...
Chị Lý gật đầu nói :
- Rứa để con đi lấy mấy mãnh vải, mớ quần áo đưa mạ về bận, may quần áo cho thằng Cu...
Mụ Tám Canh sực nhớ điều chi bèn nói :
- À để tui lên nhà lục lấy mớ quần áo cũ của Cụ Lớn bỏ ra nhưng còn tốt cháu đưa cho anh Lý bận, chà có cặp áo the len tốt quá mà Cụ Lớn đã bỏ, để tui lấy xuống cho anh Lý hỉ...
Mụ Tám gần như là quản gia trong trại Cụ Thượng nên mọi việc trong nhà mụ đều biết. Hàng năm Cụ Thượng thải ra mấy mớ quần áo, thứ rách thì để làm mụn và, hoặc để lau xe, còn thứ lành thì chọn ra cho người mần trong nhà. Quyền phân phát là do mụ Tám định đoạt nhân anh Lý lên thăm vợ ra về. Mụ Tám lấy mớ quần áo Cụ Thượng thải ra cho anh Lý. Mụ ôm một ôm xuống nhà dưới cho mạ con anh Lý chọn. Trông mớ quần áo còn lành lặn, anh Lý thích thú :
- Quần áo ni còn bận được ít ra một năm nữa rứa mà Cụ Lớn đã thải rồi, thật phí quá...
Mụ Tám Canh cười nói :
- Quần áo nhà quan mà, có rứa anh mới được hưởng mớ quần áo ni chứ !
Anh Lý đứng dậy thử mặc chiếc áo đan hơi sờn nhưng với anh Lý thì đó là thứ áo hạng nhứt, đẹp nhứt làng anh rồi. Tết năm nay tha hồ anh diện. Mấy cô gái trong xóm anh tha hồ mà tấm tắc khen anh Lý đẹp trai lại diện nữa. Anh Lý ngắm đi ngắm lại chiếc áo đan đã sờn vai và cổ... Chị Lý nhìn chồng mỉm cười :
- Trông nhà tôi bận chiếc áo ni vừa hỉ !
Cửu Mành cười nói :
- Dáng anh Lý cùng vóc dáng với Cụ Lớn y hệt.
Bà cụ thân mẫu anh Lý thu xếp xong các bị cói, nhét đầy những thứ quần áo thải của cậu Chó đêm về cho thằng Cu. Còn anh Lý mang một tay nải quần áo cũ của Cụ Lớn. Chị Lý dồn được ít tiền đưa cả cho chồng.
Từ hôm Cửu Mành đột nhập được buồng của chị Lý, hắn chỉ mong cho anh Lý về sớm lúc nào hay lúc ấy, Cửu Mành ra bộ sốt sắng chăm lo cho anh Lý thu xếp quần áo ra về. Cơm trưa xong, mẹ con, bà cháu anh Lý xếp gọn mọi thứ đeo lên vai ra về. Chị Lý dẫn mạ chồng lên chào Cụ Lớn và phu nhân.
Phu nhân an ủi bà mạ chồng chị Lý, cho mỗi người mấy đồng bạc tiền lộ phí, còn Cụ Lớn chỉ an ủi xuông vì chẳng bao giờ Cụ Lớn có tiền trong túi. Mạ con anh Lý chào Cụ Lớn và phu nhân để ra về.
Chị Lý tiễn chân mạ chồng, chồng và con ra khỏi trại vài trăm thước mới quay về. Cửu Mành thấy chị Lý trở về bèn cười hỏi :
- Chà, hôm ni chị Lý đi tiễn anh Lý tha hồ mà khóc hỉ !
Chị Lý nguých, liền lườm Cửu Mành hỏi :
- Khóc chi mô ? Chú Cửu đừng lộn xộn hỉ...
Cửu Mành cười hỏi :
- Lộn xộn chi mô ? Ai biểu chị là tui lộn xộn...
Chị Lý vờ đi ngang Cửu Mành, chị đưa tay véo Cửu Mành vào cánh tay, chị nghiến răng nói :
- Không lộn xộn hỉ, tối qua chó mô lộn xộn...
Cửu Mành cười :
- Đó hỉ, chị Lý biểu tui là chó đó hỉ... Được rồi chị biết chó ra răng chứ chị Lý...
Chị Lý hăm :
- Hôm ni mạ chồng tui, chồng tui về rồi anh lộn xộn là tui méc với Cụ Lớn hỉ... Tui quá mạng mà anh Củu ?
Cửu Mành vẫn trơ trẽn :
- Nào có ai ép ai mô ? Thuận bên nớ, bằng lòng bên ni thì được chớ ai ép được ai nè ?
Chị Lý gật đầu cười nói :
- Rứa được rồi hỉ ! Rồi anh biết tui đó hỉ. Tui la lên thì anh chết một cửa tứ đó nghen... Cụ Bà biết thì anh mất hàm Củu phẩm. Cụ Lớn cữ cho cậu Bẩy mà anh lại mần rứa là anh phá rồi còn chi nữa...
Cửu Mành cười lặng lẽ đi vô, vì vừa nhìn thấy mụ Tám Canh từ dưới nhà le te đi lên. Mụ Tám Canh thấy chị Lý bèn hỏi :
- Răng anh Lý về rồi hỉ cô Lý ?
- Dợ, nhà tui về rồi bà Tám...
- Tội nghiệp quá, trông anh Lý thiệt tội hỉ... Vợ chồng hàng năm mới gặp nhau rứa mà Cụ Bà cữ không cho anh nớ ngủ dưới ni, ác thiệt...
Chị Lý cười mĩm :
- Cụ Lớn sợ cậu Bẩy bú sữa không được tốt nên Cụ Lớn mới bắt cữ như rứa, vả lại vợ chồng ăn ở với nhau còn lâu còn dài mà bà Tám...
Mụ Tám Canh nghĩ đến cảnh của chị Lý lại nghĩ đến cảnh của mụ. Lão Đội Canh mê cô đầu vợ bé bỏ mụ Tám hồi khi mụ Tám bước đi bước nữa lại gặp phải cảnh cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt, thật khổ tâm. Bất giác mụ Tám Canh thở dài dậm sượt :
- Thật rứa, mỗi người một cảnh chả ai giống ai hết. Rứa mới khổ, con tạo thật đắng cay chả cho ai được vừa lòng hết...
- Như tui với lão Đội nhà tui đó, khi bần bàn chạy ngược chạy xuôi van lạy hết đầu ni đến cửa nớ mới được đi Đội Lệ thì hắn đã mèo chuột lấy vợ cô đầu, bỏ vợ con cái từ hồi tấm mẵn...
Cửu Mành ngồi bên trong nghe mụ Tám phàn nàn cho số phận hắn cười khanh khách nói :
- Thật tội nghiệp chị Tám, người ăn ở hiền lành như rứa mà Trời nỡ mô gây chi chuyện éo le. Thầy Đội mê say vợ bé, bỏ chị Tám đơn côi...
Mụ Tám Canh biết Cửu Mành trêu mình, mụ xì một tiếng thật dài nói :
- Thôi câm mồm mi lại thằng khốn nạn. Mi giữ hồn mi đó hỉ bép xép vừa vừa rứa không tao méc với Cụ Bà thì Cụ Bà cắt lưỡi, vặn không còn cái răng mô mà cắn cơm nữa đó...
Cửu Mành vẫn cười nói :
- Trời ơi, tui mần chi chị mà chị hăm tui dữ thần vậy chị Tám, tui phàn nàn cho số phận cô đơn hẩm hiu của chị, chớ nào tui có dám nói năng lộn xộn chi mô mà chị hăm tôi hoài...
Mụ Tám Canh dài miệng chửi thề :
- Mồ tổ mi, phàn nàn rứa à, mi nói toàn chuyện móc lò chuyện của mụ nôi mi, mi còn lạ chi nữa mà mi nói...
Cửu Mành hăm lại :
- Chị nói rứa thì được rồi hỉ, chừ bây chừ chị có cậy mồm tui, tui cũng không nói chị nữa. Trời ơi, thấy chị như rứa tui mới phàn nàn, tui gặp thầy Đội Canh tui mới trách móc thầy nớ, tui hăm thầy nớ mới sợ tui chớ... Nè chị Tám chị biết không, mỗi lần tui hăm thầy Đội Canh là thầy nớ cuống lên vẫn còn sợ chị lắm đó hỉ...
Mụ Tám Canh nghe Cửu Mành nói đến chuyện thầy Đội Canh chồng của mụ, mụ lại thấy thích thú muốn nghe chơi. Mụ hết giận Cửu Mành, nên mụ vồn vã hỏi :
- Mi gặp nó ở mô ? Nó về trong ni hôm mô mà mi gặp ?
Cửu Mành đáp :
- Vài tháng tui lại gặp thầy Đội Canh một lần trong dinh Cụ Lớn đó, thầy Đội về dinh làm chi không biết nhưng mỗi lần về thầy lại vô hầu Cụ Lớn trong dinh nớ. Có lần thầy Đội về thì thầy mang đủ thứ về tết lễ Cụ Lớn.
Cửu Mành nói đến đây, thì Cụ Thượng về đến, mụ Tám và Cửu Mành đi ra. Cụ Bà hỏi Cụ Ông :
- Việc đi Tri Phu mần răng ?
Cụ Thượng cười nói :
- Thì hắn đi Tri Phủ rồi, thế lực lắm mới được đấy chứ.
- Rứa hỉ ! Nghe nói chị Huyện...
Cụ Thượng nghe gọi con dâu là chị Huyện, bèn cười nói :
- Hắn đã được vinh thăng lên Tri Phủ rồi răng bà cứ gọi hắn là Huyện, sai hẳn đó hỉ.
Cụ Thượng Bà cười gật đầu :
- Ừ hỉ, tui quên, chị Phủ quen thân với cụ Phó Khâm Sứ nên việc vận động của hắn có vẻ thắng hơn những ông khác. Chiều ni, chị Phủ đi gặp chị Phó Khâm Sứ để xin cho anh nớ đi Tri Phủ Nông Cống.
Cụ Thượng gật đầu nói :
- Rứa hỉ, nếu có quen với cụ Phó Khâm Sứ thì được, ông được thăng Khâm Sứ Trung Kỳ, còn cụ Khâm thì đi toàn quyền Đông Dương.
Tiếng xe hơi đổ bên ngoài, Cụ Bà ngoảnh ra bèn thấy Quan Huyện từ trên xe bước xuống bèn nói :
- Anh Huyện về đó.
Quan Huyện vô nhà thấy chú và mạ đang ngồi nói chuyện bèn chào :
- Thưa chú đi làm về, thưa mạ...
Cụ Thượng Bà cười hỏi :
- Chị Phủ mô không về ?
Quan Phủ, Quan Huyện đã thăng chức Tri Phủ hạng nhì đáp :
- Thưa mạ nhà con đến cụ Phó Khâm Sứ, có lẽ ăn cơm luôn ở nhà cụ Sứ chiều ni.
Lúc đó Duyên bồng con thập thò bên ngoài, Quan Phủ trông thấy bèn lên tiếng gọi ?
- Chi đó thím Bẩy. Thím vô trong ni, chú và mạ trong ni nè...
Cụ Bà nói :
- Bẩy đó hỉ. Vô trong ni chi đó ?
Duyên bồng thằng Phiên vô chào bố mẹ chồng và nói :
- Dạ, thưa chú và thưa mạ, con bồng cháu lên để xin với chú mạ cho con đưa cháu về quê thăm gia đình con ít bữa.
Cụ Thượng cau mặt hỏi :
- Răng con đưa cả thằng Phiên về hỉ ? Nó còn yếu lắm, mới sanh được gần một tháng, đi như rứa gió máy thì răng ?
Quan Phu sợ Cụ Thượng ngăn không cho Duyên về, ồng bèn nói :
- Mai con về, thím Bẩy đi xe của con. Về đến Huyện con cho tài xế đưa thím Bẩy về tận nhà thì gió máy chi thưa chú...
Cụ Thượng Bà gật đầu :
- Ừ được, mai có anh Phủ về Huyện cho mạ con nó về theo cũng được...
Nói rồi Cụ Thượng Bà quay lại phía Cụ Ông khẽ nói :
- Cho nó về, ở đây không được mô, thằng Bẩy không biết kiêng cữ chi cho vợ con nó hết...
Cụ Thượng cười nói :
- Thằng quỷ...
Cụ Thượng Bà cười nói khẽ :
- Thằng Bẩy giống tánh ông đó hỉ.
Cụ Thượng Ông cười quay lại nói cặp mắt thật lẳng lơ :
- Đó là máu của bà đó...
- Đồ quỷ...
Nói xong, Cụ Bà nghĩ đến con trai và con dâu còn đứng đó bèn bảo với Duyên :
- Thôi được rồi, mạ và chú bằng lòng cho con về quê với anh Phủ. Mà đưa thằng Phiên mạ bồng coi răng...
- Chà cháu của nội nè lại đây nội bồng chút nè, ngoan quá hỉ ?
Duyên trao thằng Phiên cho mạ chồng, Cụ Bà kéo nón lên chụp xuống quá trán của thằng Phiên, nhìn bộ mặt trái xoan ngây thơ của thằng Phiên rồi cười nói với Cụ Thượng :
- Trông thấy thằng nhỏ xinh quá ông hỉ... Răng nó giống anh Phủ đó chứ...
Quan Phủ giật mình nhưng ông lấy bình tỉnh ngay nói :
- Cháu giống bác, thằng Phiên về sau đẹp giai lắm đó mạ ơi...
Cụ Thượng Bà gật đầu nói :
- Ừ thằng Phiên giống con thì nó thông minh. Tội nghiệp chú nó tàn tật, rứa mà sanh đứa con mô cũng đẹp hết.
Thằng Cù con Lụa trông cũng xinh lắm, tội nghiệp lúc đầu thấy con Lụa có mang, tao nghi không phải con của thằng Bẩy, nhưng về sau một tháng Duyên về làm dâu nhà tao, nhập phòng với thằng Bẩy còn trinh tiết vợ nó có mang ngay, tao mới không nghi con Lụa nữa...
Anh Phủ coi thằng Cù con của con Lụa cũng xinh lắm :
Quan Phủ cười đáp :
- Dạ, thưa mạ, mấy đứa con của chú Bẩy đứa mô cũng trông thông minh đẹp trai, à mà chú nớ cũng may đó hỉ, sanh toàn con trai.
Cụ Thượng Ông cười :
- Ừ, vì thằng Bẩy khỏe hơn đám vợ của hắn nên sanh toàn con trai.
Cụ Bà nguých chồng :
- Xí, ông ni chỉ được nói tầm phào...
Cụ Thượng Bà quay vào trong nhà thì Thượng Ông không bỏ lỡ cơ hội hỏi Quan Phủ :
- Tiền mô con !
Ông Phủ gật đầu thưa :
- Dợ, con đưa chú mà...
- Mai mi về Huyện rồi chưa đưa...
- Dợ, để con về hỏi nhà con...
- Ý không được mà, vợ mi lại nói với bã thì phiền lắm, tan cửa nát nhà bây chừ... Mi không xoay được thì cũng phải bảo choa chứ.
Quan Phủ thấy chú có vẻ lo lắng về số tiền thì đâm ra thương hại. Ông móc ví lấy tiền đưa cho Cụ Thượng. Nào ngờ sau khi đó, Cụ Thượng Bà từ bên trong lẹp kẹp đi ra. Cụ Thượng Ông hốt hoảng nói :
- Bả ra đó lát nữa hãy đưa..
Nào ngờ Cụ Thượng Bà nghe được câu đó nên khi cụ vừa ra đến đã hỏi :
- Chuyện chi đó anh Phủ. Chú mi hỏi tiền hỉ !
Cụ Thượng Ông hốt hoảng cãi :
- Mô...
Cụ Thượng Bà trừng mắt hỏi :
- Chuyện chi mà ông nói bà ra đó...
Quan Phủ thấy chú mình cuống lên bèn nói :
- Chú có nói chi mô, con biểu với chú là mạ biểu con đi Tri Phủ Nông Cống...
Đàn bà vốn có thứ giác quan thứ sáu rất nhạy cảm, họ tình nghi rất đúng nên Cụ Thượng Bà, sau khi nghe Quan Phủ nói, bèn lừ mắt nhìn Cụ Thượng Ông và nói :
- Nè tui nói thiệt để ông biết đó hỉ, vợ chồng nó vừa đi mần quan chưa có chi mô, đừng có lấy tiền của vợ chồng hắn đó hỉ. Mà tui nói thiệt anh Phủ hỉ ! Ổng không thiếu chi mô, ổng chỉ thiếu tiền chơi bời mà thôi. Tiền đó có cũng được mà không có cũng được chả chết chi ai hết. Ông có hỏi tiền cứ nói là không có.
- Tôi mà nghe ổng lấy tiền nơi mô thì ông chết mí tôi...
Cụ Thượng lắc đầu nói :
- Răng bà đa nghi rứa ! Tui cần chi tiền mà phải lấy của con cái. Chơi bời không chơi, rượu chè cũng không. Đi mần xong là về nhà, chớ có đi mô ?
Cụ Thượng Bà bĩu môi :
- Tui lấy ông đã trên ba mươi năm ni rồi, tui lại là chi tánh của ông nữa ? Ông còn nhớ hồi ông mần Tổng Đốc An Tịnh không ? Ông nhân tình với con ả đào ở Nghệ An. Ông hành hạ tui đủ thứ...
Cụ Thượng Ông cười nói :
- Chuyện cũ rích đã qua rồi, bây chừ tui khác hẳn chắc bà biết rồi chứ chi nữa. Từ khi về kinh mận Thượng Thơ Bộ Lại, bà có thấy tui chơi bời chi mô ?
Quan Phủ mỉm cười nhìn chú :
Cụ Thượng Bà thấy đã 6 giờ chiều mà bà Phủ chưa có về bèn hỏi :
- Răng chị Phủ chưa về hỉ ?
- Dợ thưa mạ, nhà con phải ăn cơm với cụ Phó Khâm Sứ, có lẽ khuya mới về...
Cụ Thượng Bà cau mặt nói :
- Răng mi cho vợ mi đi khuya như rứa... ?
- Dợ thưa mạ đi vận động mà...
Cụ Thượng Bà gật đầu thông cảm cái hoàn cảnh con trai nói :
- Chị Phủ không về, anh ở lại đây ăn cơm với chú và mạ luôn hỉ. Mấy đứa nhỏ đi theo mạ nó hỉ ?
Quan Phủ đáp :
- Dạ không, mấy cháu đến nhà ngoại của chúng nó thăm ngoại chúng nó vừa ở Đà Lạt về hồi giáp Tết.
Mụ Tám Canh và Bát Mành dọn cơm ra ngoài bàn cho hai Cụ Thượng. Quan Phủ chờ lúc mạ của ông vào trong bèn dúi cho Cụ Thương Thơ 500đ00 và nói :
- Tiền đó chú đem trả lại cho Cụ Thượng Bộ Công...
Cụ Thượng gật đầu cười.
Đêm hôm ấy bà Phủ không về. Mãi đến sáng hôm sau, bà mới tự lái xe về nhà hớn hở cho chồng biết :
- Xong rồi đó hỉ. Độ chiều nay là có lệnh bổ nhiệm gởi sang bên Bộ Lại cho chú, mình đã nói với chú chưa ?
Quan Phủ mừng rỡ đáp :
- Xong rồi hỉ, may quá, anh đã trình với chú xong rồi hể có lệnh là bổ nhiệm là chú ban hành ngay... À hôm ni mình có về Huyện không ? Anh phải về Huyện thu xếp tiền bạc nữa. Sáng ni anh cho thím Bẩy Hai về quê thăm gia đình luôn.
Bà Phủ gật đầu nói :
- Em không về, trưa nay còn phải ăn cơm với cụ Phó Khâm Sứ nữa, mình còn phải trả ơn người ta...
Quan Phủ cau mặt hỏi :
- Đêm qua không đủ hỉ !
Bà Phủ biết chồng đã ghen bèn cười nói :
- Định qua sông phải không ? Người ta tốt với mình, người ta hẹn trưa nay ăn cơm, chả lẽ mình từ chối.
- Nếu mình không bằng lòng cho em đi thì em về luôn Huyện với mình, còn được hay không em không biết đó hỉ ?
Nghe vợ nói theo ông về Huyện, Quan Phủ đâm ngại vì ông còn muốn đi với Duyên, lại nữa còn chuyện đi Tri Phủ Nông Cống nên ông vội vã nói với vợ :
- À nhớ nói răng mô nhưng em cũng hiểu, anh cũng kẹt lắm mà. Mần răng mà anh chịu nổi khi nghĩ em với thằng cha Phó Khâm Sứ...
- Trời ơi... Những lúc em nghiến răng cắn câu, đôi mắt lim dim anh răng chịu nổi...
Bà Phủ phát vào vai chồng cười nói :
- Chuyện của mình mà em phải rứa đó, đồ quỷ nói chi lạ rứa...
Quan Phủ cau mặt có vẻ tức tối :
- Rứa em thấy anh ăn nằm với người khác em có ghen không ?
Bà Phủ câu mặt đáp :
- Răng không ghen, anh mà rứa thì anh chết...
- Răng em không cho anh ghen với em ?
- Chuyện em khác, đó là bất đắc dĩ vì chuyện của anh mà em phải rứa chứ mô phải chuyện của em hay là do em tạo ra. May đó hỉ, anh giục em phải mần như rứa chớ mà phải chuyện của em, do em tự động thì có lẽ anh đã cắn lưỡi anh chết rồi...
Quan Phủ cười nói :
- Việc chi phải tự vận cho em thông thả với nó hỉ. Anh tìm cách giết cả hai đó nghen.
Bà Phủ cười :
- Thôi đừng nói chuyện quỉ đó nữa ! Bây chừ anh có bằng lòng cho em đi ăn cơm trưa với cụ Khâm Sứ không ?
Quan Phủ kéo vợ lại hôn và nói :
- Thôi được, em đi ăn cơm với cụ Phó Phâm Sứ, còn anh về Huyện hỉ. Hôm mô em về Huyện ?
Bà Phủ đáp :
- Em ở lại Huế cho đến khi anh ở Huyện về Huế đón em về luôn. À mà về Huyện mần chi nữa, răng tuần ni anh cũng có lệnh đi thuyên chuyển rồi, đi luôn chứ chi nữa.
Quan Phủ cười đáp :
- Mần chi mà vội rứa, mình đi cũng phải đàng hoàng chứ, hàng Huyện răng cũng tổ chức tiệc tiễn chân và đón Quan Huyện mới chớ. Răng em cũng phải về Huyện một lần nữa đó hỉ !
Bà Huyện cười gật đầu :
- Ừ hỉ, rứa anh cũng về Huyện rồi trở lại Huế đón em, về Huyện lần chót. À mà anh đã trình với chú chưa ?
- Rồi
- Chú nói răng ?
Quan Phủ đáp :
- Chú cho anh coi bảng danh sách các vị Tri Huyện được thăng Tri Phủ hạng nhì, lại còn có một ông Tiến Sĩ Luật đáng lẽ đi làm Luật Sư nhưng ông xin sang làm quan bên Nam Triều nên ông được đặc cách làm Tri Phủ hạng nhứt. Ông ta lại là con rể của cụ Thượng Bộ Công nữa, nên cụ Thượng Bộ Công vận động cho con rể đi làm Tri Phủ Nông Cống...
Bà Phủ cười nói :
- Rứa hỉ, may quá nếu em không quen thân với cụ Phó Khâm Sứ thì mần răng mà anh tranh giành chức đó được với con rể cụ Thượng Bộ Công. Rứa đó hỉ, anh đã biết ơn em chưa hỉ ? Răng còn mần chi ?
Quan Phủ cười đáp :
- Ừ nghĩ đến chuyện đi Tri Phủ Nông Cống, anh cũng thấy khoái thật nhưng khi nghĩ đến lúc em nằm trong vòng tay của lão Phó Khâm Sứ rồi lúc em nghiến răng, mắt em lim dim, tay em ghì mạnh, miệng rên thì anh thấy ức không chịu nổi...
Bà Phủ cười khẽ véo vào tay chồng nói :
- Anh làm như ai cũng như anh ! Anh, em mới mần như rứa chớ lão Khâm Sứ em như người gỗ ý chứ. Anh biết không, khi người ta không yêu thì có lẽ là sung sướng, thú vị mô. Anh chỉ ghen nhảm...
Quan Phủ cười bĩu môi :
- Em mần như em làm được chuyện nớ không bằng. Anh tưởng chuyện nớ là chuyện tự nhiên hễ đụng phải em là em phải như rứa rồi...
Bà Phủ đấm vào vai chồng thùm thụp :
- Chỉ nói nhảm...
Quan Huyện tức tối :
- Hôm mô em mí lão Phó Khâm Sứ, anh rình thử bên ngoài coi ra răng hỉ ?
Bà Phủ gật đầu đáp :
- Được rồi hỉ. Anh cứ rình thử coi ra răng...
Nghe vợ nói, Quan Phủ có vẻ tin vào lòng trung thành của bà Phủ, còn việc phải giao thiệp với Quan Phó Khâm Sứ, thật ra chỉ vì quyền lợi, danh vọng của chồng bà mà thôi. Quan Phủ sung sướng kéo bà Phủ lại phía mình hôn lia lịa. Bà liếc xéo chồng rồi nói :
- Hôm ni anh về Huyện à ?
- Ừ, lát nữa anh lái xe về Huyện, phiền quá lại phải cho thím Bẩy về Huyện để thím về thăm gia đình của thím nớ nữa...
Bà Huyện thật thà đáp :
- Thì tiện xe anh cho thím nớ về cũng được chớ răng nữa. À mà em nhờ anh chuyện ni hỉ...
- Chuyện chi ?
- Em còn mấy bát hụi ở Huyện nữa, anh biểu hộ thầy Đề thu hộ cho em hỉ. Lát nữa em đưa cho anh cuốn sổ ghi những người chơi hụi với em, trong đó có cả thầy Đề, thầy Thừa Hành, thầy Thừa Thu, thầy Lục Mỹ và thầy Đội Lệ Thúc...
Quan Huyện cau mặt đáp :
- Anh sắp về rồi, bây chừ em lấy sổ đưa cho anh đã ?
Bà Phủ vào trong nhà lấy chiếc sắc cầm tay, mở ra lấy cuốn sổ tay ghi những người chơi hụi với bà Phủ trao Quan Phủ.
- Anh cứ đưa cuốn sổ này cho thầy Đề Huyện rồi bảo với thầy Đề là em nhờ thầy nớ thu hộ số hụi còn lại cho em...
Lúc đó, Bát Mành từ dưới nhà đi lên, Quan Phủ bèn vẩy Bát Mành lại nói :
- Chú Bát xuống trình với cô Bẩy Hai là sửa soạn để về Huyện...
- Dợ bẩm Quan Lớn, mợ Bẩy Duyên phải không ạ ?
- Ừ phải rồi mợ Bẩy Duyên...
- Dợ mợ Bẩy đã sửa soạn xong rồi !
- Rứa chú mời mợ nớ lên đi. Tôi đi ngay bây chừ...
Bà Phủ thấy chồng sửa soạn lên đường bèn bảo :
- Rứa em về thăm chú một lát rồi em đi đến nhà cụ Phó Khâm sứ hỉ...
- Ừ.
Sau ngày sanh cậu Bẩy Cụ Bà có vẻ ngán sanh rồi nên Cụ Bà thường hay gắt nhau với Cụ Ông mỗi khi Cụ Ông định bờm sơm. Có những lúc gia đình vui vẻ Cụ Ông thấy Cụ Bà vẫn còn xuân sắc, sức vóc vẫn tươi đẹp nên Cụ Ông nhìn Cụ Bà lẳng lơ nói :
- Trông mình chả khác đi tí mô hết... Năm nay ngoài 40 tuổi rồi mà trông như khi còn 30, hồi mình còn làm Tham Tri Bộ Lại. Dạo ni, tui có cảm tưởng như mình lại đẹp hơn hồi mình ở Nghệ An, Thanh Hóa đó hỉ...
Nghe Cụ Ông tán dương sắc đẹp của mình, Cụ Bà nhìn Cụ Ông lẳng lơ cười nói :
- Thôi đi ông, chi mà còn đẹp như hồi 30... Tôi thấy người tui dạo ni cũng yếu rồi đó hỉ... Sau ngày sanh thằng Bẩy tui thấy ngán quá, chỉ sợ phải sanh lần nữa thì chết. Thiên hạ cười cho... Ai cũng gọi mình bằng cụ hết mà vẫn còn sanh.
Trưởng Nam của hai cụ là quan bác sĩ danh tiếng ở Huế đã có vợ, sanh được ba đứa con nghĩa là hai cụ đã có cháu nội rồi chả lẽ mẹ chồng sanh con dâu cũng sanh.
Nghe Cụ Bà nói, Cụ Ông vừa đáp :
- Ừ hé, mới ngày mô, tui với mình tế tơ hồng, bây chừ đã trên 25 năm rồi. Mình đã có cháu nội. Thằng Bẩy nhà mình với con trai thằng Đốc bằng tuổi nhau đó hỉ...
Cụ Bà cười đáp :
- Rứa mà bây chừ lại sanh nữa thì người ta cười thối óc...
Cụ Ông bèn nóng hỏi :
- Rứa chứ bây răng, chả lẽ cai hỉ, cai răng được mình còn khỏe mình còn có nhiều tình cảm, răng mà cai được...
Cụ Bà nói :
- Tui nghe người ta nói có thuốc cai răng đó, răng mình không hỏi thằng Đốc coi răng. Hắn có thuốc chi không ?
Cụ Ông gật đầu nói :
- Ừ hé, thử hỏi coi nó có thứ thuốc chi không ? Có thuốc cai được sanh thì khỏe hỉ...tha hồ, chả còn lo chi hỉ...
Cụ Bà cười véo đùi Cụ Ông lẳng lơ hỏi :
- Tha hồ chi đồ quỉ.
Cụ Ông cười khanh khách !
- Thì rứa chứ răng nữa... Không có thuốc mà ri thì có khi tui phát khùng vì mình hỉ.
Cụ Bà lắc đầu cười phân bì :
- Đàn ông mấy ông thì dễ, chả lo chi nữa. Các ông như gậy thằng ăn mày đó, còn đám phụ nữ chúng tôi mới khổ chứ. Chúng tôi là người có xúc cảm chứ mô phải là cây cỏ mà không biết chi, nhưng nghĩ đến chuyện chửa sanh mà phát ớn, đành phải chịu bấm bụng rứa.
Cụ Ông mần bộ ngây thơ hỏi :
- Rứa hỉ, tui tưởng mấy bà mần gan không còn biết chi nữa...
Cụ Bà nguých Cụ Ông rồi dằn từng tiếng :
- Bộ chỉ có mấy ông là nôn nóng thôi hỉ, còn bọn ni chết rồi chắc... Các cụ đã nói đàn ông dương còn đàn bà là âm. Phía dương của các ông thì nôn nóng dữ dằn, còn phía âm thì ngấm ngầm lắng dịu chớ mô cũng rứa, cũng khác khoải chờ mong như rứa chứ riêng mô không biết.
Ở tuổi từ bốn mươi đến năm mươi tình vợ chồng còn mặn nông hơn lúc nào hết nhưng hoàn cảnh gia đình nhứt là gia đình quan lại có công lớn như gia đình Cụ Thượng, thật là khó khăn cả Cụ Ông lẫn Cụ Bà đều sợ lỡ có mang thì răng. Đi sanh thì được rồi nhưng thiên hạ sẽ cười và sanh ở thời kỳ này dễ nguy lắm. Nhiều khi bác sĩ phải yêu cầu mần răng, nếu sanh không thì nguy đến tính mạng. Tình vợ chồng không thể kiêng cữ được mãi, một phút bốc đồng một ngoại cảnh tạo ra, vợ chồng nhớ thương lại thời kỳ son trẻ, một hứng thú bất ngờ là dễ có thai lắm, tình cảnh của Cụ Thượng thật đáng thương. Sau mỗi lần hứng thú là một lần lo ngứa ngáy hàng tháng. Cụ Bà dằn vặt Cụ Ông, trách móc Cụ Ông.
Tháng sáu năm ngoái, gia đình Cụ Thượng đã xảy ra một vụ xào xáo chỉ vì hai tháng Cụ Bà bị ẩn kinh. Cụ Bà hốt hoảng tưởng rằng mình có mang. Thế là cụ dằn vặt Cụ Ông. Cụ Bà nhiếc móc Cụ Ông, nào là mấy người sung sướng quá chừng mà, mấy người có biết cái cực, cái khổ của người đàn bà sanh nở mô ? Các người chỉ biết hùng hục cho sướng các người, cho thỏa thân thích các người thôi. Bây chừ răng đây ? Tháng trước còn tưởng ẩn kinh nhưng tháng ni cũng không thấy nữa, rứa là chết rồi còn chi nữa. Đã biểu là không được người ta cười cho, ai lại từng ni tuổi đầu rôi, có dâu, có rể, có cháu nội rồi, mà bà nội còn đi sanh thì người ta cười thúi đầu ra chứ...
Cụ Ông đành chỉ biết năn nỉ, van lạy Cụ Bà, rồi Cụ Ông thề bồi đủ thứ để Cụ Bà vui lòng trong chốc lát.
Thế rồi một hôm Cụ Ông đi mần vê, Cụ Bà tươi vui, rối rít vẫy Cụ Ông lại khẽ nói :
- Rồi, có rồi mình ơi, may quá tui mừng quá...
Cụ Ông không hiểu là chuyện chi bèn hỏi :
- Chi mà rồi, mình nói tôi không hiểu chi hết...
Cụ Bà cầm tay Cụ Ông khẽ bảo :
- Tôi không phải có mang... Hôm ni thấy rồi đó...
Mặt Cụ Ông cũng tươi lên :
- Rứa thì may quá hỉ... Tui đỡ khổ...
Cụ Bà cười duyên dáng, liếc nhìn Cụ Ông rồi hỏi :
- Tôi lo quá, gần một tháng ni, tui lo mất ngủ. Mình cũng đã ngoài 40 rồi, còn có mang thè lè trông mắc cỡ quá mà...
Cụ Ông kéo tay Cụ Bà về phía mình, định hôn nhưng Cụ Bà đã lắc đầu không chịu :
- Thôi đi ông, đừng làm chuyện nớ, khổ lắm lo thấy mồ đó hỉ...
Cụ Ông vẫn trơ tráo :
- Hôm ni phải ăn mừng chi chứ ?
- Mừng chi ?
- Rứa là mừng rồi...
- Mừng xuông hỉ !
- Chứ răng, không mừng xuông thì lại khổ nữa...
Cụ Ông thở ra não ruột !
- Rứa thì chết tui rồi... Mình biết chuyện sanh đẻ là trời cho mới được, tránh đi mô...
Cụ Bà lắc đầu nguây nguẩy :
- Thôi, tui xin ông, tui sợ lắm, mắc cỡ lắm. Chứ rứa ri răng được nữa...
Cụ Ông lắc đầu than :
- Rứa thì tui mần răng được... Trước kia còn có quan hoạn, mình xin hoạn đi còn được, chứ bây chừ răng có, chịu răng nổi khổ quá sức mà mình... May đàn bà thuộc về âm ngấm ngầm không nóng sốt như bọn đàn ông ni...
Cụ Bà nghe Cụ Ông than thở cũng có vẻ thương bèn nói :
- Răng tui biểu ông hỏi anh Đốc coi răng, ông không chịu hỏi...
Cụ Ông lắc đầu đáp :
- Hỏi răng... Hắn là con cái, mình là bậc cha mẹ hỏi chi chuyện kỳ rứa.
Cụ Bà vặn lại :
- Răng ông biểu mí tui chuyện nớ là chuyện khoa học ở bên tây, người tây dậy nhau mà. Mình hỏi y như người học chứ răng nữa...
Cụ Ông cười nói :
- Chi mà học mí hành chuyện lạ nớ... Ai mà không biết trời sanh ra là biết rồi chi mà học. Mình là cha mẹ hắn lại hỏi hắn chuyện nớ...
- Hắn học giỏi hơn mình. Vả lại hắn là người chuyên môn về các chuyện nớ, hắn khảo cứu nhiều mà...
- Kỳ lắm...
- Rứa thì thôi, chịu vậy...
Tuần trà tàu vừa cạn, Cụ Ông đứng dậy thì mụ Tám đã bưng chậu nước nóng lên cho Cụ Ông rửa mặt. Cụ Ông cầm chiếc khăn mặt khô nhúng vào chậu nước nóng. Khăn mặt hút nước đầy sũng, Cụ Ông đắp vào mặt rồi mới lau rửa. Rửa mặt xong Cụ Ông lấy chiếc kéo nhỏ tỉa râu. Cụ vuốt bộ râu dài đạo mạo rồi quay lại biểu Cụ Bà :
- Trông bộ râu của tui đẹp thế ni, rứa mà hôm mô bà giận bà kẹp nó vô tráp thiệt là khổ, râu xoắn lại từng mảng, phải vuốt cả tuần lễ mới phẳng như ri. Thôi hỉ, từ ni là thôi đừng cặp râu vô tráp nữa hỉ...
Cụ Bà nguých Cụ Ông :
- Rứa thì đừng lang bang đi chơi nữa... Tui nghe người ta nói ông đi chơi dữ dằn lắm hè.
Cụ Ông cau mặt nói :
- Trời ơi ! Đứa mô ngoan ngôn đồn chết người vậy ! Tui mà còn chơi bời chi nữa. Việc Vua, việc nước bề bộn răng mà còn chơi bời được...
Cụ Bà lắc đầu nói :
- Nghe ông nói răng mà tin cho được... Sức ông rứa, ông chịu răng nổi mà không đi chơi...
Cụ Ông vuốt bộ râu, mắt chăm chú ngắm trong gương, tay đưa chiếc kéo nhỏ tỉa râu. Cụ Ông bậm mô lại để tỉa râu cho dễ. Tỉa xong mấy sợi râu rìa ra ngoài Cụ Ông nói :
- Mấy bà nói răng cũng được... Ở nhà thì cấm cứ sợ có mang rồi lại nghi là đi chơi. Mần rứa chỉ khổ tụi đàn ông ni mà thôi, chả được chi hết, mỡ treo mèo nhịn đói lại còn bị đòn là ăn vụng, cho nên mang tiếng oan là rứa...
Tỉa xong bộ râu, Cụ Ông vào buồng thay quần áo, bận chiếc áo kép đeo bài ngà ra ngoài, khoác chiếc áo ba đờ suy dầy, chân đi giầy đen bóng, dáng điệu thật oai nghiêm, không một ai mới trông thấy Cụ Thượng mà dám biểu cụ là người vừa sợ vợ lại vừa nể Cụ Bà.
Cửu Mành quấn xong đôi xà cạp, bận chiếc áo năm thân bên ngoài bận chiếc áo bành tô màu vàng phân ngựa, kéo chiếc xe nhà gọng đồng ra đặt ngay trước cửa, chờ Cụ Ông ra đi mần.
Cụ Ông gật đầu chào Cụ Bà :
- Tôi đi mần mình hỉ...
Cụ Bà lễ phép gật đầu, tay bà đưa lên quệt cốt trầu dính hai bên mép và đáp :
- Dợ...
Bỗng Cụ Bà nhớ chuyện chi bèn gọi gật Cụ Ông lại nói :
- Mình nhớ vụ thầy Huyện Nga Sơn Thanh Hóa xin đổi về Nông Cống hỉ, thầy Huyện nớ là rể của cụ Hiệp Tá Trần đó, thầy nớ con nhà gia giáo làm quan cũng khá lắm mà, mình nâng đỡ người ta cũng được phúc...
Cụ Thượng gật đầu :
- Về Nông Cống Huyện to lắm đó hỉ... Được mùa Nông Cống sống cả mọi nơi, trước ở Thanh Hóa chắc mình còn nhớ, cho hắn về Nông Cống là phải có chi mới được...
Cụ Bà cười gật đầu :
- Rồi, tui đã nhận rồi, mình nhớ làm lệnh ngay, từ về Đốc bộ đường Thanh Hóa chuyển cho thầy Huyện Nga Sơn về Nông Cống...
- Bao nhiêu ?
Cụ Bà đưa tay ra hiệu hai ngón :
- Hai ngàn được không ?
Cụ Thượng gật đầu :
- Rẻ đó, hai ngàn là rẻ nhưng chỗ quen biết bên cụ Hiệp Tá Trần thì cũng được rồi...
- Rứa mình nhớ làm lệnh ngay hỉ, không người ta mong đó hỉ... Chiều ni tui mời cụ Hiệp Trần sang đánh tứ sắc bên ni, tui cho cụ biết đó hỉ...
- Dợ.
Cụ Thượng ra xe, Cửu Mành vừa thấy Cụ Lớn ra hắn chạy, vội lại chặn càng xe để Cụ Lớn ngồi cho vững, hắn mới nhắc càng xe lên kéo chạy.
Trong nhà, Cụ Bà vẫn ngồi sưỡi bên chiếc lồng ấp than hồng. Mụ Tám Canh lo dọn dẹp ấm trà tàu mà hai cụ vừa uống buổi sáng. Cụ Bà hỏi mụ Tám Canh :
- Răng, hôm qua con Lý nằm mô ? Chồng nó nằm mô ?
Mụ Tám Canh đáp :
- Dợ, bẩm Cụ Lớn chị Lý nằm mí con bên buồng cậu Bẩy nằm, còn anh Lý nằm mí chú Cửu Mành...
Phu nhân có vẻ không tin Cửu Mành, bà nói :
- Thằng Cửu Mành chơi bời lắm, sợ hắn đi chơi về rồi nằm ngủ quên đi thì lúc nớ người ta có khiêng hắn vứt ra sông hắn cũng không biết mô tê chi mô mà giữ mí gìn...
Mụ Tám Canh cười đáp :
- Bẩm Cụ Lớn con dặn ý chú Cửu nên chú nớ cũng phải biết lo lắm, giữ chú Lý ở trong buồng không cho đi mô hết...
Cụ Bà cười hỏi :
- Rứa hỉ ?
- Dợ...
Thấy công việc đã thành công, Cụ Bà mới giở giọng đạo đức giả :
- Rứa cũng tội cho vợ chồng thằng Lý nhưng biết răng được. Con mình đang ăn chơi khỏe mạnh, sợ lỡ bị sửa phạm phòng thì phiền lắm hỉ. Tốn tiền thì chả cần nhưng hao sức của cậu Bẩy thì thật là nguy lắm hỉ... Rứa hôm mô mạ chồng và chồng con Lý về...
Mụ Tám Canh thưa :
- Dạ bẩm nghe mô hôm ni, mạ chồng chị Lý xin về...
Phu nhân Cụ Thượng gật đầu nói :
- Lúc mô mạ chồng con Lý về biểu lên trên ni, tao cho ít tiền về nuôi con hỉ... Thôi cũng đền công cho con Lý nuôi nấng cậu Bẩy. Tội nghiệp con Lý cũng hiền lành dễ biểu... Thôi mi xuống dưới nhà biểu cho mẹ chồng con Lý hãy nghe không ?
Mụ Tám Canh xá một xá thật dài rồi lui ra, le te đi xuống nhà ngang chỗ Cữu Mành, anh Lý, chị Lý và bà mạ chồng chị Lý, tay bồng thằng Cu con chị Lý ngồi nói chuyện, mụ Tám ngồi xà xuống bên bà mẹ chồng chị Lý rồi nói :
- Hôm ni, bác về phải không ?
Bà mẹ chồng chị Lý gật đầu đáp :
- Dợ, độ gần trưa có nắng tui định xin phép về. Mẹ con bà cháu chúng tôi đi cũng đã mấy bữa rồi. Ở trên ni hai bữa, đi về hai bữa là bốn bữa... Nhà cửa bề bộn chả có ai trông nom hết.
Mụ Tám Canh gật đầu nói :
- Rứa thì được rồi... Cụ Lớn có dạy, lúc mô bác về thì bác lên chào Cụ Lớn rồi Cụ Lớn cho tiền về tiêu trong gia đình... Rứa là Cụ Lớn thương lắm đó hỉ. Cụ Lớn vẫn quý chị Lý là người thật thà, nuôi cậu Bẩy rất mát tay nên nhân bác ra ngoài ni chơi với chị Lý Cụ Lớn muốn thưởng cho chị Lý số tiền về cho gia đình chi trong gia đình...
Bà mẹ chồng chị Lý có vẻ cảm động trước sự săn sóc của Cụ Lớn, bà khẽ nói :
- Dợ bẩm, chắc nó cũng nhờ nơi Cụ Lớn che chở, chồng nó mới thoát được cơn hoạn nạn... Thật là hồng phúc cho gia đình tui.
Chị Lý hỏi :
- Mạ định trưa ni về à. Rứa để con về buồng cậu Bẩy nằm thu dọn lại mớ vải quần áo đưa mẹ về bận hay may cho mấy đứa cháu con bác Hương Bạ cũng được...
Anh Lý đưa mắt nhìn chị Lý với dáng điệu nhớ thương, thèm khát :
- Hôm ni đưa con về, độ gần Tết mình mần răng xin phép về được thì hay quá, vừa thăm nhà vừa chơi với con mấy bữa...
Chị Lý khẽ gật đầu đáp :
- Được rồi để đến hôm nớ, tui cố gắng xin với Cụ Lớn để về thăm con mấy bữa... Từ ngày đi đến hôm ni sanh thằng Cụ là bỏ lại cho mạ nuôi lên mấy lần lên trên ni thằng Cu không còn biết em là ai nữa...
Chị Lý đứng dậy đi xuống buồng cậu Bẩy nằm. Chị đi ra đến cửa bèn đứng lại gọi :
- Nhà ơi... tui biểu nhà hỉ...
Anh Lý nghe tiếng vợ gọi, bèn đứng dậy đi ra, chị Lý vẫy chồng lại gần khẽ nói :
- Tý nữa mình xuống hỉ... Tui chờ mình dưới buồng cậu Bẩy đó hỉ...
Anh Lý khẽ gật đầu :
- Ừa...
Chị Lý xuống phòng cậu Bẩy nằm, anh Lý vào buồng có chiếc lò sưởi than hồng, nơi mụ Tám Canh, Cửu Mành bà mạ anh Lý bồng thằng Cu con anh Lý, ngồi nói chuyện mùa màng mưa gió. Anh Lý đợi lúc mọi người ngồi mãi nói chuyện đồng ruộng, anh lén xuống dười buồng cậu Bẩy nơi chị Lý nằm chờ chồng.
Tiếng động cửa làm chị Lý giật mình quay ra thấy chồng chị mỉm cười :
- Mình xuống dưới ni có ai biết không ?
Anh Lý lắc đầu :
- Họ đang ngồi nói chuyện mí mẹ...
- Rứa hỉ... Vô trong ni mình...
Anh Lý bạo dạn đi về phía vợ nằm cho cậu Bẩy bú, anh ngồi nghiêng mình bắt chân chữ ngũ tay phải choàng ngang người vợ, mắt anh nhìn thẳng mặt vợ và nói :
- Mình ở trên ni, không ra đồng, người mình trắng hẳn ra đó hỉ... lại mập ra nữa à...
Chị Lý nhìn chồng mỉm cười, tay cầm lấy tay chồng, ngập ngừng rồi nói :
- Ở nhà có vợ, có chồng dù có đau ốm tý chút cũng vui hơi là ở trên ni chồng vợ xa nhau. Có nhiều lúc em nhớ mình không ngủ được, rồi lại khóc...
Anh Lý cảm động trước lời nói chân thành của vợ :
- Lỗi tự anh hết ! Anh đừng nghĩ đến chuyện chơi bời thì mô phải như vậy. Mình đã vì anh mà phải hy sinh...
Chị Lý đành an ủi chồng :
- Thôi, tất cả là do số mạng hết...
Cậu Chó giật mình. Chị Lý dỗ :
- Cậu Bẩy ngoan hỉ... Cậu Bẩy ngủ đi hỉ rồi chị thương cậu Bẩy...
Chị Lý cố nhét chiếc vú vào miệng cậu Bẩy. Cậu Bẫy bú chùn chục nhưng mắt cậu vẫn nhìn trân trân anh Lý làm anh Lý cũng có vẻ ngượng.
Trong khi ấy bên bếp sưởi, Cửu Mành thấy vắng anh Lý đã đâm nghi nhưng Cửu Mành chưa vội đứng dậy. Hắn ngồi nán một lát độ mười lăm phút không thấy anh Lý xuống, Cửu Mành vờ đứng dậy nói :
- Đi rửa cái xe, không trưa ni đón Cụ Lớn Cụ Lớn chửi dập đầu hỉ... Trời mưa dầm, đường lội trơn quá cỡ, bánh xe lấm bùn dơ...
Cửu Mành đi ra ngoài, hắn vờ sang phòng bên nơi hắn ngủ rồi hắn vòng phía sau đi xuống chổ cậu Bẩy nằm. Cánh cửa buồng cậu Bẩy đống chặt, Cửu Mành nghe rõ tiếng sì sầm bên trong của vợ chồng chị Lý. Hắn nóng ruột lén ra phía sau, hắn sợ đứng phía trước ngó vô trên nhà Cụ Lớn hay mụ Tám Canh có thể nhìn thấy. Cửu Mành vội đi ra phía sau nhìn vào kẽ hở của tấm vách trông rõ mồn một bên trong.
Tối qua, Cửu Mành đã dùng mánh khóe của gã lính lệ cưỡng ép được chị Lý nên hôm ni, hắn thấy chân tay hắn run run ghen uất. Hắn có cảm tưởng như hắn bắt được người tình thân yêu nhất của hắn đang ngoại tình. Cửu Mành đành phải gồng mình lên để chịu đựng những giây phút uất hơn trôi qua, hắn phải nhận chân sự thật. Anh Lý mới là chồng chính thức của chị Lý, hắn chỉ là thằng khôn vặt, ăn ké mà thôi. Cửu Mành tự an ủi cho cơn ghen uất trong người hắn hạ xuống. Cửu Mành quyết phá không để anh Lý hưởng trọn vẹn phút sung sướng của người chồng... Cửu Mành đi vọt ra phía trước dõng dạc gọi lớn :
- Anh Lý ơi ! Anh Lý mô rồi, lên sửa soạn cho bà cụ về cà... Chà anh ni đi mô hỉ...
Nghe tiếng Cửu Mành gọi, anh Lý hốt hoảng, chị Lý cuống cuồng nói :
- Mình ra coi chi mà Cửu Mành gọi dữ rứa... Mạ về à.
Anh Lý khè thở dài, đành phải chạy ra, khẽ đẩy cái then cài, lên bước ra ngoài. Anh Lý vờ như người ở phía sau đi lại nghe tiếng người gọi mình mới đáp :
- Chi đó, chú Cửu ?
Cửu Mành hỏi sỏ lá :
- Anh ở mô đó ?
Anh Lý thản nhiên đáp :
- Ở sau nhà ni...
- Rứa hỉ, răng có về không ? Bà cụ đang sửa soạn quần áo cho thằng Cu nhà anh để về đó...
Anh Lý gật đầu đáp :
- Rứa hỉ...
Cửu Mành cười nói :
- Vô coi bà cụ có biểu chi anh không ? Tui thấy mình bà cụ lui hui tìm quần áo cho thằng Cu để thu xếp mà chả thấy anh mô, tui mới đi tìm...
Anh Lý tưởng thật liền vào chỗ mạ anh ngồi sưởi nói chuyện với mụ Tám Canh, thấy bà cụ vần ôm cháu trong lòng, thằng Cu ngủ khì, mụ Tám Canh vẫn ngồi nói chuyện mưa nắng anh Lý bèn hỏi :
- Mạ định về à ?
Bà cụ gật đầu đáp :
- Ừ định trưa ni ăn cơm xong thì về... Trưa về trời có nắng ấm áp hơn, chứ đi buổi sáng rét lạnh quá hỉ...
Anh Lý bèn hỏi :
- Dạ, răng nghe nói mạ sắp quần áo chi cho thằng Cu ?
Bà cụ ngạc nhiên :
- Mô, ai biểu mi rứa ?
- Chú Cửu...
Mụ Tám Canh cười nói :
- Thằng quỷ rứa thôi... Hắn vừa ở trong ni ra đã xạo rồi. Bà cụ vẫn ngồi nói chuyện nơi ni mà...
Cửu Mành từ bên ngoài đi vô, mụ Tám Canh hỏi :
- Răng chú nói bà cụ mạ anh Lý sắp quần áo cho thằng Cu để về...
Cửu Mành trơ trẽn đáp :
- Thì lúc nãy nghe bà cụ nói rứa nên tui biểu cho anh biết xuống giúp bà cụ để về cho sớm...
Nghe Cửu Mành nói, mụ Tám Canh nguých Cửu Mành rồi nói :
- Thằng ni ỡm ờ, sỏ lá lắm đó hỉ chú Lý... Nhiều lúc hắn dựng đứng bịa chuyện nói lừa người ta... Tánh hắn rứa nên nhiều lúc Cụ Lớn giận đào ông bới cha hắn lên mà hắn cũng không chừa... Thằng khốn nạn ni, chứng mô vẫn tật nớ...
Anh Lý không ngờ Cửu Mành ghen, theo phá anh nên khi nghe mụ Tám Canh chửi Cửu Mành anh Lý cười nói :
- Tội nghiệp anh Cửu, vui tánh quá mà... Anh Cửu mô có phá con mô bà Tám...
Cửu Mành thích thú cười hô hố...
- Rứa đó hỉ ? Anh Lý nói đúng tánh tui vui chuyện chi ác đức như thiên hạ mô anh Lý. Thiên hạ ngấm ngầm đá ngầm chết voi đó hỉ... Vợ chồng người ta một năm mới gặp nhau một lần, mà thiên hạ vô méc làm như thiên hạ tranh vợ, cướp chồng của người ta không bằng rồi bày chuyện canh chừng, kiêng cữ...
Mụ Tám Canh biết Cửu Mành nói moi móc mình, mụ quắc mắt nhìn Cửu Mành rồi bất ngờ rút thanh củi châm trong bếp đập Cửu Mành. Cửu Mành hoảng hốt nhảy cẳng... Vết than củi vạch một vạch đen trên chiếc áo trắng tinh mới ủi của Cửu Mành làm Cửu Mành suýt soa :
- Trời ơi, mẹ Tám ơi mụ chơi chi mà bất nhân ác đức dữ rứa mụ Tám. Mụ quyết như ri thì chết tui rồi, áo tui vừa giặt lại vừa ủi xong, có chiếc áo mới mà mụ chơi cở ni thì mụ giết tui rồi...
Mụ Tám gắt :
- Cho thằng khốn nạn chết đi cho rồi... Thằng khốn nạn vu oan giá họa biểu mạ mi làm chuyện ác đức chia uyên rẽ thúy...
Nói rồi, mụ Tám Canh bất ngờ lại quệt thêm một đường than đen vào ngực áo Cửu Mành làm Cửu Mành nhảy lùi lại để tránh thì vừa lúc chị Lý đi xuống. Cả thân hình Cửu Mành dáng vào người chị Lý đành phải đưa tay ra ôm lấy Cửu Mành và xô ra làm Cửu Mành ngã chúi xuống, chổng bốn giò lên trời, làm cả đám cười rộ. Chị Lý vừa buồn cười lại vừa giận hỏi :
- Anh Cửu mần chi rứa ?
Cửu Mành quay lại thấy chị Lý bèn nói :
- Đây chị Tám chơi như ri đây !
- Chị nớ lấy than quyệt lên áo tui như ri... Chị Tám chơi toàn chuyện tuyệt tự... Thảo mô thầy Đội Canh không dòm ngó chi đến chị nớ là phải lắm... Ai mà không sợ thứ như chị Tám... Có thiên lôi hay hà bá mới chịu nổi chị nớ...
Mụ Tám Canh uất bận vì lối nói móc của Cửu Mành mụ chửi thề tùm lum :
- Thằng khốn nạn mở miệng là nói nhảm... Thằng Đội Canh là tía của mi răng mà mi biết hắn sợ choa...
- Mỗi lần nghe mi nói chỉ muốn gông miệng mi lại thôi... Được rồi lát nữa tao lên méc mí Cụ Lớn là mi biểu choa chia uyên rẽ thúy không cho anh chị Lý ở gần nhau đó nghen... Mi đừng chối nghen. Lúc nớ Cụ Lớn có đào ông, bới cha mi lên thì mi đừng cải. Lúc nớ mi mà cải choa dẫn chị Lý lên mần chứng thì mi chết không kịp ngáp con ơi...
Nghe mụ Tám Canh dọa bẩm với phu nhân. Cửu Mành đâm hoảng, Cửu Mành biết rõ chuyện ngăn cản không cho anh Lý xáp gần nhau là do lệnh của phu nhân vì phu nhân sợ hư sữa của chị Lý, cậu Bẩy uống phải sữa không tốt sanh bệnh. Nên nay mụ Tám lên méc với phu nhân Cửu Mành dám bị đòn lắm. Phu nhân đối với đám gia nhân rất nghiêm khắc nhứt là đối với bọn lính lệ Cửu, Bát Phẩm, Đội Trưởng, nhiều lúc phu nhân sai nọc ra đánh từng hèo kiểu các quan ngày xưa đánh Lý Hương, phu nhân còn mang trong người nặng tánh chất phong kiến quan lại, mọi người trong nhà đều phải ra thưa, vô gửi bẩm báo cẩn thận lễ phép, bởi vậy khi mụ Tám dọa thưa với phu nhân Cửu Mành đâm hoảng năn nỉ :
- Chuyện nói đùa rứa mà chị Tám nỡ nào lên bẫm với Cụ Lớn... Cụ Lớn đánh tui chị có sung sướng chi không ? Chị Tám chả biết thương em út chi hết...
Nghe Cửu Mành năn nỉ, mụ Tám cười nói :
- Đã biết rứa răng mi còn mở miệng nói láo... Mi không biết việc ngăn không cho anh Lý mí chị Lý xáp gần nhau là do lệnh của Cụ Bà mô phải của choa mà mi dám đặt điều ác miệng, lỡ anh Lý nghi oan thì răng...
Cửu Mành nham nhở quay lại hỏi chị Lý :
- Răng chị Lý có oán chị Tám không ? Anh Lý có mất mát tí mô mà sợ oán phải không chị Lý ?
Chị Lý đỏ ửng mặt. Chị biết Cửu Mành đã biết chuyện trong phòng cậu Bẩy nên Cửu Mành mới nói bóng, nói gió như rứa, chị Lý cười e lệ nói :
- Mần chi mà oán, chị Tám như thiên lôi chỉ mô dánh đó chứ chị Tám có ghét chi vợ chồng tui mô... Đó là lệnh của Cụ Lớn mà...
Chị Lý muốn chấm dứt cậu chuyện ởm ờ đó nên chị quay sang hỏi bà mạ chồng của chị :
- Lúc mô mạ và nhà con đưa cháu về ?
Bà mạ chồng chị Lý đáp :
- Chốc nữa, ăn cơm xong, trời trưa nắng hãy về cho ấm chớ về sớm sương đồng còn lạnh buốt lắm. Vả lại từ ni về quê mình cũng chả xa chi cho lắm. Ra ngoài tê, đi xe đò năm xu một người về đến đầu phủ Ninh Từ phủ Ninh về làng mình chỉ băng qua cánh đồng là đến nơi. Rứa thì độ xế chiều là mạ con bà cháu choa về đến nhà rồi...
Chị Lý gật đầu nói :
- Rứa để con đi lấy mấy mãnh vải, mớ quần áo đưa mạ về bận, may quần áo cho thằng Cu...
Mụ Tám Canh sực nhớ điều chi bèn nói :
- À để tui lên nhà lục lấy mớ quần áo cũ của Cụ Lớn bỏ ra nhưng còn tốt cháu đưa cho anh Lý bận, chà có cặp áo the len tốt quá mà Cụ Lớn đã bỏ, để tui lấy xuống cho anh Lý hỉ...
Mụ Tám gần như là quản gia trong trại Cụ Thượng nên mọi việc trong nhà mụ đều biết. Hàng năm Cụ Thượng thải ra mấy mớ quần áo, thứ rách thì để làm mụn và, hoặc để lau xe, còn thứ lành thì chọn ra cho người mần trong nhà. Quyền phân phát là do mụ Tám định đoạt nhân anh Lý lên thăm vợ ra về. Mụ Tám lấy mớ quần áo Cụ Thượng thải ra cho anh Lý. Mụ ôm một ôm xuống nhà dưới cho mạ con anh Lý chọn. Trông mớ quần áo còn lành lặn, anh Lý thích thú :
- Quần áo ni còn bận được ít ra một năm nữa rứa mà Cụ Lớn đã thải rồi, thật phí quá...
Mụ Tám Canh cười nói :
- Quần áo nhà quan mà, có rứa anh mới được hưởng mớ quần áo ni chứ !
Anh Lý đứng dậy thử mặc chiếc áo đan hơi sờn nhưng với anh Lý thì đó là thứ áo hạng nhứt, đẹp nhứt làng anh rồi. Tết năm nay tha hồ anh diện. Mấy cô gái trong xóm anh tha hồ mà tấm tắc khen anh Lý đẹp trai lại diện nữa. Anh Lý ngắm đi ngắm lại chiếc áo đan đã sờn vai và cổ... Chị Lý nhìn chồng mỉm cười :
- Trông nhà tôi bận chiếc áo ni vừa hỉ !
Cửu Mành cười nói :
- Dáng anh Lý cùng vóc dáng với Cụ Lớn y hệt.
Bà cụ thân mẫu anh Lý thu xếp xong các bị cói, nhét đầy những thứ quần áo thải của cậu Chó đêm về cho thằng Cu. Còn anh Lý mang một tay nải quần áo cũ của Cụ Lớn. Chị Lý dồn được ít tiền đưa cả cho chồng.
Từ hôm Cửu Mành đột nhập được buồng của chị Lý, hắn chỉ mong cho anh Lý về sớm lúc nào hay lúc ấy, Cửu Mành ra bộ sốt sắng chăm lo cho anh Lý thu xếp quần áo ra về. Cơm trưa xong, mẹ con, bà cháu anh Lý xếp gọn mọi thứ đeo lên vai ra về. Chị Lý dẫn mạ chồng lên chào Cụ Lớn và phu nhân.
Phu nhân an ủi bà mạ chồng chị Lý, cho mỗi người mấy đồng bạc tiền lộ phí, còn Cụ Lớn chỉ an ủi xuông vì chẳng bao giờ Cụ Lớn có tiền trong túi. Mạ con anh Lý chào Cụ Lớn và phu nhân để ra về.
Chị Lý tiễn chân mạ chồng, chồng và con ra khỏi trại vài trăm thước mới quay về. Cửu Mành thấy chị Lý trở về bèn cười hỏi :
- Chà, hôm ni chị Lý đi tiễn anh Lý tha hồ mà khóc hỉ !
Chị Lý nguých, liền lườm Cửu Mành hỏi :
- Khóc chi mô ? Chú Cửu đừng lộn xộn hỉ...
Cửu Mành cười hỏi :
- Lộn xộn chi mô ? Ai biểu chị là tui lộn xộn...
Chị Lý vờ đi ngang Cửu Mành, chị đưa tay véo Cửu Mành vào cánh tay, chị nghiến răng nói :
- Không lộn xộn hỉ, tối qua chó mô lộn xộn...
Cửu Mành cười :
- Đó hỉ, chị Lý biểu tui là chó đó hỉ... Được rồi chị biết chó ra răng chứ chị Lý...
Chị Lý hăm :
- Hôm ni mạ chồng tui, chồng tui về rồi anh lộn xộn là tui méc với Cụ Lớn hỉ... Tui quá mạng mà anh Củu ?
Cửu Mành vẫn trơ trẽn :
- Nào có ai ép ai mô ? Thuận bên nớ, bằng lòng bên ni thì được chớ ai ép được ai nè ?
Chị Lý gật đầu cười nói :
- Rứa được rồi hỉ ! Rồi anh biết tui đó hỉ. Tui la lên thì anh chết một cửa tứ đó nghen... Cụ Bà biết thì anh mất hàm Củu phẩm. Cụ Lớn cữ cho cậu Bẩy mà anh lại mần rứa là anh phá rồi còn chi nữa...
Cửu Mành cười lặng lẽ đi vô, vì vừa nhìn thấy mụ Tám Canh từ dưới nhà le te đi lên. Mụ Tám Canh thấy chị Lý bèn hỏi :
- Răng anh Lý về rồi hỉ cô Lý ?
- Dợ, nhà tui về rồi bà Tám...
- Tội nghiệp quá, trông anh Lý thiệt tội hỉ... Vợ chồng hàng năm mới gặp nhau rứa mà Cụ Bà cữ không cho anh nớ ngủ dưới ni, ác thiệt...
Chị Lý cười mĩm :
- Cụ Lớn sợ cậu Bẩy bú sữa không được tốt nên Cụ Lớn mới bắt cữ như rứa, vả lại vợ chồng ăn ở với nhau còn lâu còn dài mà bà Tám...
Mụ Tám Canh nghĩ đến cảnh của chị Lý lại nghĩ đến cảnh của mụ. Lão Đội Canh mê cô đầu vợ bé bỏ mụ Tám hồi khi mụ Tám bước đi bước nữa lại gặp phải cảnh cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt, thật khổ tâm. Bất giác mụ Tám Canh thở dài dậm sượt :
- Thật rứa, mỗi người một cảnh chả ai giống ai hết. Rứa mới khổ, con tạo thật đắng cay chả cho ai được vừa lòng hết...
- Như tui với lão Đội nhà tui đó, khi bần bàn chạy ngược chạy xuôi van lạy hết đầu ni đến cửa nớ mới được đi Đội Lệ thì hắn đã mèo chuột lấy vợ cô đầu, bỏ vợ con cái từ hồi tấm mẵn...
Cửu Mành ngồi bên trong nghe mụ Tám phàn nàn cho số phận hắn cười khanh khách nói :
- Thật tội nghiệp chị Tám, người ăn ở hiền lành như rứa mà Trời nỡ mô gây chi chuyện éo le. Thầy Đội mê say vợ bé, bỏ chị Tám đơn côi...
Mụ Tám Canh biết Cửu Mành trêu mình, mụ xì một tiếng thật dài nói :
- Thôi câm mồm mi lại thằng khốn nạn. Mi giữ hồn mi đó hỉ bép xép vừa vừa rứa không tao méc với Cụ Bà thì Cụ Bà cắt lưỡi, vặn không còn cái răng mô mà cắn cơm nữa đó...
Cửu Mành vẫn cười nói :
- Trời ơi, tui mần chi chị mà chị hăm tui dữ thần vậy chị Tám, tui phàn nàn cho số phận cô đơn hẩm hiu của chị, chớ nào tui có dám nói năng lộn xộn chi mô mà chị hăm tôi hoài...
Mụ Tám Canh dài miệng chửi thề :
- Mồ tổ mi, phàn nàn rứa à, mi nói toàn chuyện móc lò chuyện của mụ nôi mi, mi còn lạ chi nữa mà mi nói...
Cửu Mành hăm lại :
- Chị nói rứa thì được rồi hỉ, chừ bây chừ chị có cậy mồm tui, tui cũng không nói chị nữa. Trời ơi, thấy chị như rứa tui mới phàn nàn, tui gặp thầy Đội Canh tui mới trách móc thầy nớ, tui hăm thầy nớ mới sợ tui chớ... Nè chị Tám chị biết không, mỗi lần tui hăm thầy Đội Canh là thầy nớ cuống lên vẫn còn sợ chị lắm đó hỉ...
Mụ Tám Canh nghe Cửu Mành nói đến chuyện thầy Đội Canh chồng của mụ, mụ lại thấy thích thú muốn nghe chơi. Mụ hết giận Cửu Mành, nên mụ vồn vã hỏi :
- Mi gặp nó ở mô ? Nó về trong ni hôm mô mà mi gặp ?
Cửu Mành đáp :
- Vài tháng tui lại gặp thầy Đội Canh một lần trong dinh Cụ Lớn đó, thầy Đội về dinh làm chi không biết nhưng mỗi lần về thầy lại vô hầu Cụ Lớn trong dinh nớ. Có lần thầy Đội về thì thầy mang đủ thứ về tết lễ Cụ Lớn.
Cửu Mành nói đến đây, thì Cụ Thượng về đến, mụ Tám và Cửu Mành đi ra. Cụ Bà hỏi Cụ Ông :
- Việc đi Tri Phu mần răng ?
Cụ Thượng cười nói :
- Thì hắn đi Tri Phủ rồi, thế lực lắm mới được đấy chứ.
- Rứa hỉ ! Nghe nói chị Huyện...
Cụ Thượng nghe gọi con dâu là chị Huyện, bèn cười nói :
- Hắn đã được vinh thăng lên Tri Phủ rồi răng bà cứ gọi hắn là Huyện, sai hẳn đó hỉ.
Cụ Thượng Bà cười gật đầu :
- Ừ hỉ, tui quên, chị Phủ quen thân với cụ Phó Khâm Sứ nên việc vận động của hắn có vẻ thắng hơn những ông khác. Chiều ni, chị Phủ đi gặp chị Phó Khâm Sứ để xin cho anh nớ đi Tri Phủ Nông Cống.
Cụ Thượng gật đầu nói :
- Rứa hỉ, nếu có quen với cụ Phó Khâm Sứ thì được, ông được thăng Khâm Sứ Trung Kỳ, còn cụ Khâm thì đi toàn quyền Đông Dương.
Tiếng xe hơi đổ bên ngoài, Cụ Bà ngoảnh ra bèn thấy Quan Huyện từ trên xe bước xuống bèn nói :
- Anh Huyện về đó.
Quan Huyện vô nhà thấy chú và mạ đang ngồi nói chuyện bèn chào :
- Thưa chú đi làm về, thưa mạ...
Cụ Thượng Bà cười hỏi :
- Chị Phủ mô không về ?
Quan Phủ, Quan Huyện đã thăng chức Tri Phủ hạng nhì đáp :
- Thưa mạ nhà con đến cụ Phó Khâm Sứ, có lẽ ăn cơm luôn ở nhà cụ Sứ chiều ni.
Lúc đó Duyên bồng con thập thò bên ngoài, Quan Phủ trông thấy bèn lên tiếng gọi ?
- Chi đó thím Bẩy. Thím vô trong ni, chú và mạ trong ni nè...
Cụ Bà nói :
- Bẩy đó hỉ. Vô trong ni chi đó ?
Duyên bồng thằng Phiên vô chào bố mẹ chồng và nói :
- Dạ, thưa chú và thưa mạ, con bồng cháu lên để xin với chú mạ cho con đưa cháu về quê thăm gia đình con ít bữa.
Cụ Thượng cau mặt hỏi :
- Răng con đưa cả thằng Phiên về hỉ ? Nó còn yếu lắm, mới sanh được gần một tháng, đi như rứa gió máy thì răng ?
Quan Phu sợ Cụ Thượng ngăn không cho Duyên về, ồng bèn nói :
- Mai con về, thím Bẩy đi xe của con. Về đến Huyện con cho tài xế đưa thím Bẩy về tận nhà thì gió máy chi thưa chú...
Cụ Thượng Bà gật đầu :
- Ừ được, mai có anh Phủ về Huyện cho mạ con nó về theo cũng được...
Nói rồi Cụ Thượng Bà quay lại phía Cụ Ông khẽ nói :
- Cho nó về, ở đây không được mô, thằng Bẩy không biết kiêng cữ chi cho vợ con nó hết...
Cụ Thượng cười nói :
- Thằng quỷ...
Cụ Thượng Bà cười nói khẽ :
- Thằng Bẩy giống tánh ông đó hỉ.
Cụ Thượng Ông cười quay lại nói cặp mắt thật lẳng lơ :
- Đó là máu của bà đó...
- Đồ quỷ...
Nói xong, Cụ Bà nghĩ đến con trai và con dâu còn đứng đó bèn bảo với Duyên :
- Thôi được rồi, mạ và chú bằng lòng cho con về quê với anh Phủ. Mà đưa thằng Phiên mạ bồng coi răng...
- Chà cháu của nội nè lại đây nội bồng chút nè, ngoan quá hỉ ?
Duyên trao thằng Phiên cho mạ chồng, Cụ Bà kéo nón lên chụp xuống quá trán của thằng Phiên, nhìn bộ mặt trái xoan ngây thơ của thằng Phiên rồi cười nói với Cụ Thượng :
- Trông thấy thằng nhỏ xinh quá ông hỉ... Răng nó giống anh Phủ đó chứ...
Quan Phủ giật mình nhưng ông lấy bình tỉnh ngay nói :
- Cháu giống bác, thằng Phiên về sau đẹp giai lắm đó mạ ơi...
Cụ Thượng Bà gật đầu nói :
- Ừ thằng Phiên giống con thì nó thông minh. Tội nghiệp chú nó tàn tật, rứa mà sanh đứa con mô cũng đẹp hết.
Thằng Cù con Lụa trông cũng xinh lắm, tội nghiệp lúc đầu thấy con Lụa có mang, tao nghi không phải con của thằng Bẩy, nhưng về sau một tháng Duyên về làm dâu nhà tao, nhập phòng với thằng Bẩy còn trinh tiết vợ nó có mang ngay, tao mới không nghi con Lụa nữa...
Anh Phủ coi thằng Cù con của con Lụa cũng xinh lắm :
Quan Phủ cười đáp :
- Dạ, thưa mạ, mấy đứa con của chú Bẩy đứa mô cũng trông thông minh đẹp trai, à mà chú nớ cũng may đó hỉ, sanh toàn con trai.
Cụ Thượng Ông cười :
- Ừ, vì thằng Bẩy khỏe hơn đám vợ của hắn nên sanh toàn con trai.
Cụ Bà nguých chồng :
- Xí, ông ni chỉ được nói tầm phào...
Cụ Thượng Bà quay vào trong nhà thì Thượng Ông không bỏ lỡ cơ hội hỏi Quan Phủ :
- Tiền mô con !
Ông Phủ gật đầu thưa :
- Dợ, con đưa chú mà...
- Mai mi về Huyện rồi chưa đưa...
- Dợ, để con về hỏi nhà con...
- Ý không được mà, vợ mi lại nói với bã thì phiền lắm, tan cửa nát nhà bây chừ... Mi không xoay được thì cũng phải bảo choa chứ.
Quan Phủ thấy chú có vẻ lo lắng về số tiền thì đâm ra thương hại. Ông móc ví lấy tiền đưa cho Cụ Thượng. Nào ngờ sau khi đó, Cụ Thượng Bà từ bên trong lẹp kẹp đi ra. Cụ Thượng Ông hốt hoảng nói :
- Bả ra đó lát nữa hãy đưa..
Nào ngờ Cụ Thượng Bà nghe được câu đó nên khi cụ vừa ra đến đã hỏi :
- Chuyện chi đó anh Phủ. Chú mi hỏi tiền hỉ !
Cụ Thượng Ông hốt hoảng cãi :
- Mô...
Cụ Thượng Bà trừng mắt hỏi :
- Chuyện chi mà ông nói bà ra đó...
Quan Phủ thấy chú mình cuống lên bèn nói :
- Chú có nói chi mô, con biểu với chú là mạ biểu con đi Tri Phủ Nông Cống...
Đàn bà vốn có thứ giác quan thứ sáu rất nhạy cảm, họ tình nghi rất đúng nên Cụ Thượng Bà, sau khi nghe Quan Phủ nói, bèn lừ mắt nhìn Cụ Thượng Ông và nói :
- Nè tui nói thiệt để ông biết đó hỉ, vợ chồng nó vừa đi mần quan chưa có chi mô, đừng có lấy tiền của vợ chồng hắn đó hỉ. Mà tui nói thiệt anh Phủ hỉ ! Ổng không thiếu chi mô, ổng chỉ thiếu tiền chơi bời mà thôi. Tiền đó có cũng được mà không có cũng được chả chết chi ai hết. Ông có hỏi tiền cứ nói là không có.
- Tôi mà nghe ổng lấy tiền nơi mô thì ông chết mí tôi...
Cụ Thượng lắc đầu nói :
- Răng bà đa nghi rứa ! Tui cần chi tiền mà phải lấy của con cái. Chơi bời không chơi, rượu chè cũng không. Đi mần xong là về nhà, chớ có đi mô ?
Cụ Thượng Bà bĩu môi :
- Tui lấy ông đã trên ba mươi năm ni rồi, tui lại là chi tánh của ông nữa ? Ông còn nhớ hồi ông mần Tổng Đốc An Tịnh không ? Ông nhân tình với con ả đào ở Nghệ An. Ông hành hạ tui đủ thứ...
Cụ Thượng Ông cười nói :
- Chuyện cũ rích đã qua rồi, bây chừ tui khác hẳn chắc bà biết rồi chứ chi nữa. Từ khi về kinh mận Thượng Thơ Bộ Lại, bà có thấy tui chơi bời chi mô ?
Quan Phủ mỉm cười nhìn chú :
Cụ Thượng Bà thấy đã 6 giờ chiều mà bà Phủ chưa có về bèn hỏi :
- Răng chị Phủ chưa về hỉ ?
- Dợ thưa mạ, nhà con phải ăn cơm với cụ Phó Khâm Sứ, có lẽ khuya mới về...
Cụ Thượng Bà cau mặt nói :
- Răng mi cho vợ mi đi khuya như rứa... ?
- Dợ thưa mạ đi vận động mà...
Cụ Thượng Bà gật đầu thông cảm cái hoàn cảnh con trai nói :
- Chị Phủ không về, anh ở lại đây ăn cơm với chú và mạ luôn hỉ. Mấy đứa nhỏ đi theo mạ nó hỉ ?
Quan Phủ đáp :
- Dạ không, mấy cháu đến nhà ngoại của chúng nó thăm ngoại chúng nó vừa ở Đà Lạt về hồi giáp Tết.
Mụ Tám Canh và Bát Mành dọn cơm ra ngoài bàn cho hai Cụ Thượng. Quan Phủ chờ lúc mạ của ông vào trong bèn dúi cho Cụ Thương Thơ 500đ00 và nói :
- Tiền đó chú đem trả lại cho Cụ Thượng Bộ Công...
Cụ Thượng gật đầu cười.
Đêm hôm ấy bà Phủ không về. Mãi đến sáng hôm sau, bà mới tự lái xe về nhà hớn hở cho chồng biết :
- Xong rồi đó hỉ. Độ chiều nay là có lệnh bổ nhiệm gởi sang bên Bộ Lại cho chú, mình đã nói với chú chưa ?
Quan Phủ mừng rỡ đáp :
- Xong rồi hỉ, may quá, anh đã trình với chú xong rồi hể có lệnh là bổ nhiệm là chú ban hành ngay... À hôm ni mình có về Huyện không ? Anh phải về Huyện thu xếp tiền bạc nữa. Sáng ni anh cho thím Bẩy Hai về quê thăm gia đình luôn.
Bà Phủ gật đầu nói :
- Em không về, trưa nay còn phải ăn cơm với cụ Phó Khâm Sứ nữa, mình còn phải trả ơn người ta...
Quan Phủ cau mặt hỏi :
- Đêm qua không đủ hỉ !
Bà Phủ biết chồng đã ghen bèn cười nói :
- Định qua sông phải không ? Người ta tốt với mình, người ta hẹn trưa nay ăn cơm, chả lẽ mình từ chối.
- Nếu mình không bằng lòng cho em đi thì em về luôn Huyện với mình, còn được hay không em không biết đó hỉ ?
Nghe vợ nói theo ông về Huyện, Quan Phủ đâm ngại vì ông còn muốn đi với Duyên, lại nữa còn chuyện đi Tri Phủ Nông Cống nên ông vội vã nói với vợ :
- À nhớ nói răng mô nhưng em cũng hiểu, anh cũng kẹt lắm mà. Mần răng mà anh chịu nổi khi nghĩ em với thằng cha Phó Khâm Sứ...
- Trời ơi... Những lúc em nghiến răng cắn câu, đôi mắt lim dim anh răng chịu nổi...
Bà Phủ phát vào vai chồng cười nói :
- Chuyện của mình mà em phải rứa đó, đồ quỷ nói chi lạ rứa...
Quan Phủ cau mặt có vẻ tức tối :
- Rứa em thấy anh ăn nằm với người khác em có ghen không ?
Bà Phủ câu mặt đáp :
- Răng không ghen, anh mà rứa thì anh chết...
- Răng em không cho anh ghen với em ?
- Chuyện em khác, đó là bất đắc dĩ vì chuyện của anh mà em phải rứa chứ mô phải chuyện của em hay là do em tạo ra. May đó hỉ, anh giục em phải mần như rứa chớ mà phải chuyện của em, do em tự động thì có lẽ anh đã cắn lưỡi anh chết rồi...
Quan Phủ cười nói :
- Việc chi phải tự vận cho em thông thả với nó hỉ. Anh tìm cách giết cả hai đó nghen.
Bà Phủ cười :
- Thôi đừng nói chuyện quỉ đó nữa ! Bây chừ anh có bằng lòng cho em đi ăn cơm trưa với cụ Khâm Sứ không ?
Quan Phủ kéo vợ lại hôn và nói :
- Thôi được, em đi ăn cơm với cụ Phó Phâm Sứ, còn anh về Huyện hỉ. Hôm mô em về Huyện ?
Bà Phủ đáp :
- Em ở lại Huế cho đến khi anh ở Huyện về Huế đón em về luôn. À mà về Huyện mần chi nữa, răng tuần ni anh cũng có lệnh đi thuyên chuyển rồi, đi luôn chứ chi nữa.
Quan Phủ cười đáp :
- Mần chi mà vội rứa, mình đi cũng phải đàng hoàng chứ, hàng Huyện răng cũng tổ chức tiệc tiễn chân và đón Quan Huyện mới chớ. Răng em cũng phải về Huyện một lần nữa đó hỉ !
Bà Huyện cười gật đầu :
- Ừ hỉ, rứa anh cũng về Huyện rồi trở lại Huế đón em, về Huyện lần chót. À mà anh đã trình với chú chưa ?
- Rồi
- Chú nói răng ?
Quan Phủ đáp :
- Chú cho anh coi bảng danh sách các vị Tri Huyện được thăng Tri Phủ hạng nhì, lại còn có một ông Tiến Sĩ Luật đáng lẽ đi làm Luật Sư nhưng ông xin sang làm quan bên Nam Triều nên ông được đặc cách làm Tri Phủ hạng nhứt. Ông ta lại là con rể của cụ Thượng Bộ Công nữa, nên cụ Thượng Bộ Công vận động cho con rể đi làm Tri Phủ Nông Cống...
Bà Phủ cười nói :
- Rứa hỉ, may quá nếu em không quen thân với cụ Phó Khâm Sứ thì mần răng mà anh tranh giành chức đó được với con rể cụ Thượng Bộ Công. Rứa đó hỉ, anh đã biết ơn em chưa hỉ ? Răng còn mần chi ?
Quan Phủ cười đáp :
- Ừ nghĩ đến chuyện đi Tri Phủ Nông Cống, anh cũng thấy khoái thật nhưng khi nghĩ đến lúc em nằm trong vòng tay của lão Phó Khâm Sứ rồi lúc em nghiến răng, mắt em lim dim, tay em ghì mạnh, miệng rên thì anh thấy ức không chịu nổi...
Bà Phủ cười khẽ véo vào tay chồng nói :
- Anh làm như ai cũng như anh ! Anh, em mới mần như rứa chớ lão Khâm Sứ em như người gỗ ý chứ. Anh biết không, khi người ta không yêu thì có lẽ là sung sướng, thú vị mô. Anh chỉ ghen nhảm...
Quan Phủ cười bĩu môi :
- Em mần như em làm được chuyện nớ không bằng. Anh tưởng chuyện nớ là chuyện tự nhiên hễ đụng phải em là em phải như rứa rồi...
Bà Phủ đấm vào vai chồng thùm thụp :
- Chỉ nói nhảm...
Quan Huyện tức tối :
- Hôm mô em mí lão Phó Khâm Sứ, anh rình thử bên ngoài coi ra răng hỉ ?
Bà Phủ gật đầu đáp :
- Được rồi hỉ. Anh cứ rình thử coi ra răng...
Nghe vợ nói, Quan Phủ có vẻ tin vào lòng trung thành của bà Phủ, còn việc phải giao thiệp với Quan Phó Khâm Sứ, thật ra chỉ vì quyền lợi, danh vọng của chồng bà mà thôi. Quan Phủ sung sướng kéo bà Phủ lại phía mình hôn lia lịa. Bà liếc xéo chồng rồi nói :
- Hôm ni anh về Huyện à ?
- Ừ, lát nữa anh lái xe về Huyện, phiền quá lại phải cho thím Bẩy về Huyện để thím về thăm gia đình của thím nớ nữa...
Bà Huyện thật thà đáp :
- Thì tiện xe anh cho thím nớ về cũng được chớ răng nữa. À mà em nhờ anh chuyện ni hỉ...
- Chuyện chi ?
- Em còn mấy bát hụi ở Huyện nữa, anh biểu hộ thầy Đề thu hộ cho em hỉ. Lát nữa em đưa cho anh cuốn sổ ghi những người chơi hụi với em, trong đó có cả thầy Đề, thầy Thừa Hành, thầy Thừa Thu, thầy Lục Mỹ và thầy Đội Lệ Thúc...
Quan Huyện cau mặt đáp :
- Anh sắp về rồi, bây chừ em lấy sổ đưa cho anh đã ?
Bà Phủ vào trong nhà lấy chiếc sắc cầm tay, mở ra lấy cuốn sổ tay ghi những người chơi hụi với bà Phủ trao Quan Phủ.
- Anh cứ đưa cuốn sổ này cho thầy Đề Huyện rồi bảo với thầy Đề là em nhờ thầy nớ thu hộ số hụi còn lại cho em...
Lúc đó, Bát Mành từ dưới nhà đi lên, Quan Phủ bèn vẩy Bát Mành lại nói :
- Chú Bát xuống trình với cô Bẩy Hai là sửa soạn để về Huyện...
- Dợ bẩm Quan Lớn, mợ Bẩy Duyên phải không ạ ?
- Ừ phải rồi mợ Bẩy Duyên...
- Dợ mợ Bẩy đã sửa soạn xong rồi !
- Rứa chú mời mợ nớ lên đi. Tôi đi ngay bây chừ...
Bà Phủ thấy chồng sửa soạn lên đường bèn bảo :
- Rứa em về thăm chú một lát rồi em đi đến nhà cụ Phó Khâm sứ hỉ...
- Ừ.
/40
|